hết) cũng đủ phát triển từ những đường nét lớn đến mọi chi tiết của
những cảm xúc sẽ nảy nở trong khi xúc tiến hành động, tôi tự trách
mình thật vô lý khi dự định không gặp lại Gilberte nữa để chuốc lấy
khổ sở có lẽ cũng không kém gì nếu như tôi đã phải thực thi dự định ấy,
và nghĩ rằng vì trước sau, rốt cuộc mình vẫn phải quay về nhà nàng, lẽ
ra tôi đã có thể tránh được bao ngập ngừng và chọn lựa đau đớn.
Nhưng sự nối lại quan hệ thân hữu này chỉ kéo dài trong thời gian đi tới
nhà ông bà Swann: không phải vì người quản gia, vốn rất quý tôi, nói
rằng Gilberte đi vắng (quả vậy, ngay tối hôm ấy, một số người đã gặp
nàng cho tôi biết đúng là thế), mà vì cái cách bác ta nói với tôi: “Thưa
cậu, tiểu thư ra phố, tôi khẳng định là tôi không nói dối. Nếu cậu muốn
hỏi rõ hơn, tôi có thể cho gọi chị hầu phòng đến. Cậu biết là tôi sẽ làm
tất cả những gì có thể để chiều lòng cậu và nếu tiểu thư có nhà, tôi ắt
đưa cậu đến bên tiểu thư ngay lập tức.” Những lời của bác quản gia, vô
tình mà thành ra quan trọng như chỉ những lời nói hồn nhiên mới có thể
quan trọng đến thế, soi rõ một thực tế bất ngờ, ít nhất cũng cho ta một
hình chụp X-quang sơ lược của thực tế ấy mà những câu chữ có cân
nhắc cẩn thận ắt sẽ che khuất, chúng chứng tỏ rằng những người xung
quanh Gilberte có cảm giác là tôi làm rầy nàng; cho nên những lời ấy
vừa thốt ra khỏi miệng bác quản gia đã khuấy lên nơi tôi nỗi căm ghét
mà, thay vì mục tiêu là Gilberte, tôi muốn nhằm vào bác quản gia; tất
cả nỗi giận dữ mà tôi có thể cảm thấy đối với bạn gái mình tập trung
vào bác ta; rũ bỏ được hờn giận nhờ những lời nói kia, tình yêu đơn
độc của tôi vẫn tồn tại; nhưng đồng thời chúng cũng chỉ cho thấy tôi
không nên tìm cách gặp Gilberte trong một thời gian. Chắc chắn nàng
sẽ viết cho tôi để xin lỗi. Mặc dầu vậy, tôi sẽ không trở lại gặp nàng
ngay lập tức để chứng tỏ với nàng rằng tôi có thể sống thiếu nàng, vả
chăng, một khi nhận được thư nàng rồi, việc tạm ngừng đến thăm
Gilberte trong một thời gian sẽ là một điều tôi có thể dễ dàng chịu đựng
hơn, vì tôi tin chắc hễ khi nào muốn là có thể tìm gặp lại nàng được
ngay. Điều tôi cần để nhẹ bớt lòng buồn khi tự nguyện chịu đựng nỗi
vắng xa người thương, là cảm thấy tim mình trút được nỗi phấp phỏng