chúng làm cho tuyệt vọng; và khi anh ta thôi không bận tâm đến chúng
nữa thì đùng một cái, những rào cản đó gục xuống, vô dụng, do tác
động của một công lực từ một phía khác, hoàn thành trong lòng người
đàn bà không tiếp nhận tình yêu. Nếu tôi đến báo cho Gilberte biết thái
độ dửng dưng của tôi trong tương lai và cách thức để ngăn ngừa nó,
nàng sẽ dựa vào động thái này mà suy luận rằng tôi còn yêu nàng, cần
nàng hơn là nàng tưởng và do vậy càng thấy chán gặp tôi. Và vả chăng,
đúng là tình yêu ấy, bằng những trạng thái tinh thần nhiều vẻ khác nhau
nó gây ra nối tiếp nhau trong tôi, đã giúp tôi tiên đoán rõ hơn nàng về
cái kết thúc của cuộc tình này. Tuy nhiên, một cảnh báo như vậy, có lẽ
tôi sẽ truyền đạt cho Gilberte bằng thư hay trực tiếp bằng lời, khi đã
qua một thời gian đủ để khiến nàng trở nên ít thiết yếu đối với tôi, thật
vậy, mà tôi cũng có thể chứng tỏ với nàng rằng tôi không cần nàng đến
thế. Khốn thay, một số người nào đó, do thiện ý hay ác ý, đã nói với
nàng về tôi theo một cách khiến nàng tưởng tôi đã cầu xin họ làm thế.
Mỗi lần tôi được biết bác sĩ Cottard, hay chính mẹ tôi, hay đến cả ông
De Norpois, bằng những lời vụng về, đã làm uổng toàn bộ sự hy sinh
tôi vừa hoàn tất, phá hỏng mọi kết quả đạt được trong “chiến dịch” im
lặng của tôi, bằng cách làm mọi người lầm tưởng là tôi đã bỏ cuộc, tôi
đâm khó hai bề. Trước hết, cái quá trình “kiêng nhịn” nhọc nhằn nhưng
hiệu quả tôi tự áp đặt cho mình mà những người rách việc kia, sau lưng
tôi, đã ngắt quãng và do đó, triệt tiêu nó, chỉ còn có thể xem như bắt
đầu từ ngày hôm ấy. Mà hơn nữa, tôi sẽ bớt hứng thú gặp Gilberte,
nàng sẽ nghĩ tôi giờ đây không còn đàng hoàng cam chịu, mà đang giở
mánh để đạt được một cuộc gặp mặt mà nàng đã gạt bỏ không chấp
nhận. Tôi nguyền rủa những lời ba hoa ấy của những người nhiều khi
chẳng vì cái gì cả, không có ý làm hại cũng chẳng phải muốn giúp ích,
chỉ cốt có chuyện để nói, đôi khi vì chúng ta không thể không chuyện
gẫu với họ và vì họ vốn không ý tứ (cũng như chúng ta), đến một lúc
nào đó, gây cho ta vô khối điều tệ hại. Quả thật, trong khi hoàn thành
cái công việc tai hại là hủy hoại tình yêu của chúng tôi, họ còn xa mới
đóng một vai trò ngang bằng với hai loại người đặc biệt: một loại vì