ẩn, hợp với vẻ buồn man mác mà bà Swann vẫn còn giữ lại, ít nhất là
trong quầng mắt và trên những đốt tay. Dưới vô số những vật cầu phúc
bằng xa phia, những hình hoa có cọng bốn lá bằng men, những huy
chương bằng bạc, bằng vàng, những bùa ngải bằng ngọc lam, những
dây chuyền hồng ngọc, những hạt ngọc tôpa, ngay trên áo còn có một
họa tiết màu như nối dài thêm một đoạn của tiền kiếp, một hàng khuy
nhỏ bằng xa tanh chẳng để cài gì cả mà cũng không để cởi mở cái gì,
một dải trang sức kín đáo làm vui như một nhắc nhở tế nhị, tất cả
những thứ đó, cũng như những đồ nữ trang, đều có vẻ như - nếu không
thì chúng chẳng có lý do gì để có mặt ở đây - để bộc lộ một ý đồ, đóng
vai trò một vật làm tin cho một hẹn thề, ghi nhớ một tâm sự sâu kín,
thực thi một điều mê tín, giữ kỷ niệm về một lần khỏi bệnh, về một
điều ước muốn, về một mối tình... Và đôi khi, một khe hở nơi chiếc áo
lót bằng nhung xanh, một khoảng hơi phồng lên nơi ống tay áo ở gần
vai, hoặc ngược lại, ở dưới váy, đem lại cho chiếc áo dài xa tanh đen
một vẻ gì phảng phất như một bộ giả trang; và bằng cách luồn vào dưới
mạch sống hiện tại đôi nét mơ hồ gợi lại quá khứ, những chi tiết trang
phục ấy điểm thêm vào con người Madame Swann nét quyến rũ của
một số nữ kiệt lịch sử hay nhân vật tiểu thuyết. Và nếu tôi nêu nhận xét
đó với bà, tôi sẽ được trả lời: “Tôi không chơi golf như nhiều bà trong
số bạn của tôi. Tôi chẳng có lý do gì để mặc áo chẽn.”
Trong cảnh hỗn độn của phòng khách, khi cầm một đĩa bánh ngọt để
mời khách, hay trở lại sau khi tiễn một người ra về, bà Swann tranh thủ
kéo riêng tôi ra một giây: “Gilberte đặc cách giao cho tôi mời cậu ngày
kia đến dùng bữa trưa. Vì chưa chắc có gặp cậu không, tôi đã toan viết
thư mời nếu cậu không đến.” Tôi tiếp tục khước từ. Và sự cưỡng lại ấy
đối với cám dỗ ngày càng bớt khó khăn đối với tôi, bởi lẽ cho dù ta có
yêu thích đến mấy cái chất độc làm hại ta, khi mà do một sự cần thiết
nào đó, ta đã phải thiếu nó trong một thời gian, ta không thể không ít
nhiều quý trọng trạng thái an tĩnh, không phải xúc động và đau khổ mà
giờ đây ta không còn biết tới nữa. Nếu ta không hoàn toàn thành thật
khi tuyên bố rằng ta không bao giờ muốn gặp lại người mình yêu, thì
