bước ra sân khấu, rất giận dữ, vì họ khá lớn tiếng, đủ để cho trong khán
phòng, cả trên ngàn người đều nghe rõ từng lời của họ, trong khi ở một
quán cà phê nhỏ, nếu có hai người túm cổ nhau thì ta phải hỏi gã hầu
bàn xem họ nói gì với nhau; nhưng cùng lúc ấy, ngạc nhiên thấy công
chúng nghe họ mà không phản đối gì, chìm ngập trong bầu không khí
lặng im nhất loạt, liền đó rúc rích đây đó một tiếng cười, tôi đồng thời
hiểu rằng những gã xấc xược kia là diễn viên và cái vở nho nhỏ, gọi là
tiết mục mở màn, vừa bắt đầu. Tiếp đó là một quãng nghỉ giải lao kéo
dài đến nỗi khán giả khi trở về chỗ ngồi, sốt ruột giậm chân ầm ầm. Tôi
đâm hốt hoảng; bởi vì mỗi khi đọc một bài tường thuật vụ án, thấy nói
về một người có tấm lòng cao cả, bất chấp lợi ích riêng tư, tới làm
chứng cho một người vô tội, tôi đều sợ rằng người ta thiếu thiện chí để
biết ơn ông ta cho đủ, không thưởng công cho ông hậu hĩ, và, nẫu lòng,
ông ta đâm ra đứng về phe bất công; cũng giống như thế, trong trường
hợp này, đánh đồng thiên tài với đức hạnh, tôi sợ rằng La Berma, bực
mình vì cung cách thất thố của đám công chúng thiếu giáo dục như thế
- tuy nhiên tôi những muốn bà hài lòng nhận ra trong số đó có một vài
người nổi tiếng mà sự đánh giá của họ được bà hẳn coi là quan trọng -
sẽ biểu lộ sự bất bình và khinh miệt của mình bằng cách diễn ẩu tả. Và
với ánh mắt khẩn cầu, tôi nhìn những con người giậm chân vung tay
thô lỗ kia, trong cơn giận dữ, họ có thể làm tan vỡ cái ấn tượng quý giá
và mỏng manh mà tôi đến đây để kiếm tìm. Chung cuộc, những khoảnh
khắc cuối cùng của niềm thích thú nơi tôi kéo dài đến hết những màn
đầu của Phèdre. Nhân vật Phèdre không xuất hiện ở đầu hồi hai; tuy
nhiên, khi màn vừa kéo lên và khi tấm màn thứ hai (tấm này bằng
nhung đỏ) được vén sang hai bên, thêm một chiều sâu thứ hai cho sân
khấu trong mọi vở có sự tham gia diễn xuất của ngôi sao nhà hát, thì từ
lối “phông” bước ra một nữ diễn viên mà người ta bảo tôi là có gương
mặt và giọng nói như của La Berma. Hẳn người ta đã thay đổi bảng
phân vai, bao nhiêu công tôi bỏ ra nghiên cứu cẩn thận vai vợ của
Thésée
đâm ra vô dụng. Nhưng rồi nữ diễn viên thứ hai thoại với nữ
diễn viên thứ nhất. Chắc tôi đã nhầm khi tưởng người này là La Berma,
