DƯỚI BÓNG NHỮNG CÔ GÁI TUỔI HOA - Trang 23

vì người thứ hai còn giống bà hơn, phát âm cũng hệt như bà. Với lại cả
hai đều tôn vai diễn của mình bằng dáng điệu sang nhã - những dáng
điệu mà tôi thấy rõ và hiểu rằng chúng hợp với kịch bản, mỗi khi họ
nhấc tà váy lộng lẫy - và bằng cả những ngữ điệu tài tình, lúc say sưa
đắm đuối, lúc chua chát mỉa mai, giúp tôi hiểu một câu thơ tôi từng đọc
ở nhà mà không chú ý đầy đủ đến ý nghĩa của nó. Nhưng trong khoảng
giữa hai cánh màn nhung đỏ mở rộng ở chính giữa sân khấu, như giữa
một cái khung, hiện ra một người đàn bà và lập tức, tôi thấy nơm nớp,
có lẽ còn lo hơn cả chính La Berma trên sân khấu, sợ nhỡ ai đó mở một
cửa sổ làm ngượng bà, hoặc vò sột soạt một tờ chương trình làm lạc
giọng bà, hoặc hoan hô các bạn diễn của bà trong khi hoan hô bà chưa
đủ mức khiến bà khó chịu; từ giây phút đó, một cách còn tuyệt đối hơn
cả La Berma, tôi chỉ coi tất cả - khán phòng, công chúng, diễn viên, vở
diễn và thân thể của chính tôi - như một môi trường truyền âm chỉ có
tầm quan trọng trong chừng mực nó thuận lợi cho ngữ điệu của giọng
nữ nghệ sĩ này; chính bằng hai điều đó - nỗi lo và cách nhìn nhận nói
trên - mà tôi hiểu ra rằng hai nữ diễn viên mà tôi đã chiêm ngưỡng mấy
phút vừa rồi chẳng có chút gì giống với nữ nghệ sĩ mà tôi đến nhà hát
cốt để nghe bà. Nhưng đồng thời, tất cả khoái cảm của tôi cũng chấm
dứt; tha hồ cho tôi giương mắt, dỏng tai, tập trung tâm trí hướng về
phía La Berma, cố không để lọt một tí ti lý do nào khiến tôi ngưỡng mộ
bà, tôi vẫn không thể lượm được lấy một mảy. Tôi thậm chí không thấy
trong đài từ và diễn xuất của bà, cũng như ở các bạn diễn của bà, những
chỗ uốn giọng thông minh, những động tác đẹp. Tôi nghe bà như tôi
đọc kịch bản Phèdre, hoặc như thể chính nàng Phèdre lúc này đây đang
nói những điều tôi nghe thấy mà tài năng của La Berma chẳng thêm
chút gì vào đấy. Tôi những muốn làm cho mỗi một ngữ điệu, mỗi một
nét biểu cảm trên diện mạo của nữ nghệ sĩ ngưng lại, bất động hồi lâu
trước mặt mình để có thể đào sâu, cố gắng khám phá ra trong đó có gì
đẹp; ít ra tôi cũng ráng sức, bằng vận dụng khả năng trí óc linh hoạt,
tập trung toàn bộ sự chú ý đã chỉnh sẵn vào một câu thơ trước khi nó
được xướng lên, để khỏi bỏ sót, do mất công chuẩn bị, một tí tẹo nào