DƯỚI BÓNG NHỮNG CÔ GÁI TUỔI HOA - Trang 222

biết rằng trong nhiều giấc mộng, không nên chú ý tới bề ngoài các nhân
vật, họ có thể cải trang và thay đổi diện mạo lẫn cho nhau, như những
tượng thánh què cụt ở một số nhà thờ được những nhà khảo cổ dốt nát
phục chế lại, đem đầu vị này lắp sang cổ vị kia, làm lẫn lộn cả biệt hiệu
với tên họ. Những tên mà những nhân vật ấy mang trong mộng có thể
đánh lừa chúng ta. Trong mộng, ta chỉ có thể nhận ra người mà ta yêu
bằng vào cường độ của nỗi đau ta cảm thấy. Nỗi đau của tôi cho biết
rằng trong giấc mơ ấy, con người biến thành một gã trai trẻ mà hành
động xảo trá làm tôi đến giờ vẫn còn đau, chính là Gilberte. Tôi bèn
nhớ ra rằng lần gặp nàng gần đây nhất, cái hôm mẹ nàng ngăn không
cho nàng đến một buổi tập khiêu vũ ban ngày, nàng đã phá lên cười
một cách kỳ lạ, khước từ - một cách thành thật hay vờ vĩnh - không
chịu tin ở thiện ý của tôi đối với nàng. Liên tưởng đưa tôi từ ký ức này
sang một ký ức khác. Trước đây lâu rồi, chính Swann là người đã
không muốn tin ở sự thành thật của tôi, cũng như không tin rằng tôi sẽ
là một người bạn tốt cho Gilberte. Tôi đã uổng công viết cho ông,
Gilberte đã mang bức thư về trả lại cho tôi, cũng với điệu cười khó hiểu
ấy. Nàng không trả lại cho tôi ngay lập tức, tôi còn nhớ y nguyên cái
cảnh đằng sau khóm nguyệt quế. Con người ta, hễ bất hạnh, là trở nên
đạo đức. Tôi có cảm giác như mối ác cảm hiện tại của Gilberte đối với
tôi là một đòn cuộc đời giáng xuống để trừng phạt ứng xử của tôi ngày
hôm đó. Vì khi qua đường, chỉ cần chú ý xe cộ là tránh được nguy
hiểm, nên người ta ngỡ có thể tránh được hình phạt. Nhưng có những
hình phạt bên trong. Tai nạn đến từ phía người ta không nghĩ tới, từ bên
trong, từ trái tim. Câu nói của Gilberte: “Nếu anh muốn thì ta hãy tiếp
tục vật nhau”, lúc này làm tôi kinh tởm. Tôi hình dung nàng y hệt như
thế, tại nhà mình, có lẽ trong phòng để đồ vải vóc, cùng gã thanh niên
mà tôi đã trông thấy đi theo nàng trên đại lộ Champs-Élysée. Vậy là,
giống như cách đây ít lâu tôi tin rằng mình đã yên vị trong hạnh phúc,
giờ đây, khi mà tôi đã khước từ hạnh phúc, tôi lại rồ dại đinh ninh rằng
ít ra mình cũng đã trở nên, và có thể vẫn tiếp tục, bình tâm. Bởi vì
chừng nào con tim ta thường xuyên ôm ấp hình ảnh một người khác, thì