theo khuynh hướng tượng trưng chủ nghĩa mà nàng đã diễn một lần
trên một sân khấu tiền phong, truyền sang anh sự ngưỡng mộ của nàng
đối với tác phẩm.
Nhưng khi nàng xuất hiện với một bông hoa loa kèn lớn trên tay,
trong một bộ trang phục sao chép kiểu Ancilla Domini
mà nàng cam
đoan với Robert sẽ là một “hình tượng nghệ thuật” đích thực, thì đám
cử tọa gồm những tôn ông trong giới giao tế và các công tước phu nhân
thoạt tiên chào đón nàng ra sân khấu bằng những nụ cười tủm tỉm, sau
đó, dưới tác động của cái giọng đơn điệu như tụng kinh, những từ lặp
đi lặp lại nhiều lần, bật lên cười thành tiếng, mới đầu còn kìm lại, rồi
phá lên hô hố không cưỡng nổi, đến nỗi người diễn xướng tội nghiệp
không sao tiếp tục được. Ngày hôm sau, bà cô của Saint-Loup bị mọi
người nhất trí chê trách là đã để một đào hát kệch cỡm đến thế xuất
hiện tại nhà mình. Một vị công tước rất nổi tiếng nói toạc với bà rằng
nếu bà để người ta chỉ trích thì chỉ nên tự trách mình là chính:
“Ma quỷ, sao lại cho ra những tiết mục lố bịch đến thế! Giá như cô ta
có tài, nhưng cô ta không có và sẽ chẳng bao giờ có được chút đỉnh!
Chết tiệt! Paris đâu đến nỗi ngu như người ta nói gièm! Xã hội thượng
lưu đâu chỉ bao gồm những kẻ xuẩn ngốc. Cô ả này hiển nhiên đã
tưởng lòe được Paris. Nhưng Paris không dễ lòe như thế, và dù sao
cũng có những thứ người ta không khiến chúng ta nuốt trôi được.”
Còn về nữ nghệ sĩ, khi ra khỏi nhà, nàng nói với Saint-Loup: “Anh
dẫn tôi đâm quàng vào nhà những mụ ngu si, đàng điếm vô giáo dục,
những lão khốn kiếp nào thế? Tôi nói cho anh biết, trong cả đám đàn
ông có mặt hôm nay, không một cha nào chưa từng liếc mắt đưa tình
hoặc khoèo chân gạ gẫm tôi, và vì bị tôi cự tuyệt nên các lão ấy tìm
cách trả thù đấy thôi.”
Những lời ấy khiến mối ác cảm của Robert với những người thuộc
giới thời lưu chuyển thành một nỗi ghê tởm sâu sắc và đau đớn hơn
nhiều; nhưng chính những người khiến nàng thốt ra những lời ấy lại
không hề đáng ghê tởm, họ là những người bà con tận tụy thay mặt gia
