mươi năm thương thuyết để siết chặt những ‘tương hợp’ giữa hai nước,
theo cách nói tuyệt đẹp của vua Théodose II
. Đó chỉ là một từ, thì cứ
cho là thế nếu ông muốn, nhưng ông đã thấy nó phát huy tác dụng như
thế nào, như báo chí toàn châu Âu phản ánh, đánh thức sự quan tâm
như thế nào, dội lên một âm thanh mới mẻ như thế nào. Vả chăng, nó
rất đúng với phong cách của nhà vua. Tôi sẽ không bốc đến mức nói
với ông rằng ngày nào ngài cũng tìm ra những viên kim cương tinh
khiết như thế. Nhưng rất hiếm khi trong những diễn từ soạn thảo công
phu, thậm chí cả trong lúc trò chuyện ngẫu hứng, ngài không để lại dấu
ấn - tôi những muốn nói, ngài không in đậm dấu ấn của mình - bằng
một từ sắc bén. Về chuyện này, ông không thể kết tội tôi thiên vị, bởi
tôi là kẻ thù của mọi ‘cách tân’ kiểu này. Chín mươi chín phần trăm
những sáng tạo kiểu ấy đều nguy hiểm.”
“Vâng, tôi nghĩ bức điện gần đây của hoàng đế nước Đức không hợp
khẩu vị ngài,” cha tôi nói.
Ông De Norpois ngước mắt lên trời như muốn nói: Ô! Cái ông hoàng
đế ấy! “Trước hết, đó là một hành vi vô ơn. Đó còn hơn cả một tội ác
đó là một sai lầm ngu xuẩn, tôi cho là khổng lồ! Hơn nữa nếu không ai
ngăn lại, con người đã đuổi Bismarck đi rất có thể sẽ dần dà loại bỏ
toàn bộ chính sách của Bismarck, và lúc ấy sẽ là hỗn mang, không biết
đi tới đâu!
”
“Thưa ngài, nhà tôi bảo có lẽ một mùa hè nào đó, ngài sẽ kéo ông ấy
sang thăm Tây Ban Nha, tôi nghe vậy mừng quá.”
“Vâng, chính thế, đó là một dự định hoàn toàn hấp dẫn khiến tôi rất
thú. Tôi rất thích cùng ông thực hiện chuyến đi đó, ông bạn thân mến.
Và bà, bà đã tính sử dụng kỳ nghỉ như thế nào, thưa bà?”
“Có lẽ tôi sẽ đi Balbec với con trai, tôi cũng chưa biết chắc.”
“À! Balbec thật dễ chịu, tôi đã qua đó cách đây mấy năm. Người ta
đã bắt đầu xây dựng ở đấy những biệt thự rất duyên dáng; tôi nghĩ bà sẽ
