đi dạo ven biển. Trời nóng, tôi buộc phải đáp chuyến xe điện chạy
ngang qua phố Bãi Biển và tôi cố tưởng tượng là mình đang ở vương
quốc cổ xưa của người Ciméri
, hay có lẽ trên đất nước của vua Mark,
hay trên địa phận của rừng Brocéliande
, để khỏi phải nhìn cái xa hoa
rẻ tiền của những công trình kiến trúc đang triển khai trước mắt tôi,
trong đó có lẽ cái biệt thự của Elstir là cái xấu xí một cách lộng lẫy
nhất, mặc dù thế ông vẫn thuê vì trong cả Balbec, đây là ngôi nhà duy
nhất trong đó ông có thể bố trí một xưởng vẽ rộng rãi.
Tôi cũng quay mắt đi như thế khi xe đi qua khu vườn có một thảm cỏ
- như thường thấy ở bất kỳ ngôi nhà trưởng giả nào ở ngoại ô Paris,
nhưng nhỏ hơn -, một tượng người làm vườn yêu hoa, những quả cầu
thủy tinh be bé có thể soi bóng mình vào đó như soi gương, những vạt
trồng hoa thu hải đường và một giàn hoa nhỏ bên dưới kê mấy chiếc
ghế xích đu trước một cái bàn sắt. Nhưng sau tất cả những cái bên
ngoài đậm chất xấu xí đặc trưng của đô thị ấy, bước vào xưởng họa của
Elstir, tôi không còn chú ý tới những đường chỉ màu sô cô la viền chân
cột nữa, mà cảm thấy hoàn toàn sung sướng vì những ký họa nghiên
cứu xung quanh tôi cho tôi cái cảm giác có thể tự nâng mình lên đến
một tầm nhận thức đầy chất thơ, ăm ắp niềm vui và dồi dào bao dạng
hình mà cho tới bấy giờ tôi không biết tách biệt ra khỏi toàn cảnh của
thực tại. Và xưởng họa của Elstir hiện ra trước mắt tôi như phòng thí
nghiệm một cuộc Sáng Thế mới, trong đó, từ mớ hỗn độn tạo nên bởi
mọi sự vật trước mắt chúng ta, ông đã rút ra, bằng cách vẽ chúng lên
những tấm toan hình chữ nhật khác nhau đặt theo mọi chiều, chỗ này
một con sóng biển giận dữ táp lớp bọt tim tím lên bờ cát, chỗ kia một
chàng trai vận đồ chéo go màu trắng tựa trên lan can boong tàu. Chiếc
áo vét tông của chàng trai và con sóng tung tóe xô bờ mang một phẩm
cách mới do việc chúng vẫn tiếp tục hiện hữu mặc dầu đã mất đi cái
được coi là nội hàm của chúng - con sóng không thể làm ướt, cũng như
chiếc vét tông chẳng thể khoác lên người ai nữa.
