DƯỚI BÓNG NHỮNG CÔ GÁI TUỔI HOA - Trang 48

trò chuyện với phu nhân De Guermantes những gì, bà này âu yếm,
chiều chuộng Gilberte như thế nào khiến ông lấy làm tự hào - đến nỗi
ông xướng to lên những lời đối thoại do ông tự đặt ra. Ông hình dung
diễn ra trước mắt mình màn giới thiệu tưởng tượng ấy với chi tiết cụ
thể như một người dự tính sẽ dùng tiền như thế nào nếu trúng một giải
xổ số mà anh ta tùy tiện tự ấn định giá trị bao nhiêu. Trong chừng mực
mà động lực khiến ta có thể đi đến một quyết định, là một hình ảnh đi
kèm với quyết định ấy, ta có thể nói sở dĩ Swann cưới Odette, đó là để
có thể giới thiệu bà ta cùng Gilberte với nữ công tước De Guermantes
mà không có ai ở đó và nếu cần, mãi mãi chẳng ai biết. Ta sẽ thấy cái
tham vọng phù hoa duy nhất mà Swann ước muốn cho vợ và con gái
mình ấy lại đích thị là thứ mà một quy ước cấm ông không được thực
hiện, quy ước này có tính chất phủ quyết tuyệt đối đến nỗi đến khi chết,
Swann vẫn không hình dung được liệu có bao giờ bà nữ công tước gặp
hai mẹ con không. Ta cũng sẽ thấy là, ngược lại, sau khi Swann qua
đời, chính nữ công tước De Guermantes đã kết thân với Odette và
Gilberte. Và có lẽ - trong chừng mực ông coi trọng một chuyện vặt như
thế - khôn ngoan sáng suốt ra thì ông đã chẳng nhìn tương lai quá u ám
về mặt này và đã tin vào khả năng là cuộc gặp mặt mong muốn sẽ diễn
ra khi ông không có mặt ở đó để tận hưởng niềm vui. Vận động của
quan hệ nhân quả, rốt cuộc, mang đến hầu hết mọi hệ quả có thể và do
đó, cả những hệ quả mà người ta nghĩ là ít có khả năng xảy ra nhất, vận
động ấy đôi khi đã chậm, lại bị làm chậm thêm bởi mong muốn của
chúng ta - mong muốn đẩy nhanh tốc độ lại thành cản trở đà vận động -
bởi chính cuộc sống của chúng ta và nó chỉ hoàn tất khi chúng ta thôi
mong muốn và đôi khi thôi sống. Chẳng phải Swann, bằng kinh nghiệm
bản thân, đã biết rõ điều đó sao? - cuộc hôn nhân với Odette, người đàn
bà mà ông yêu say đắm, tuy ban đầu không thích, rồi cưới khi không
còn yêu, khi cái con người trong ông từng xiết bao mong muốn đến
tuyệt vọng, xiết bao khao khát được sống trọn đời với Odette, cái con
người ấy đã chết, cuộc hôn nhân ấy trong khi ông còn sống chẳng đã là