một hạnh phúc sau khi chết, như một dấu hiệu báo trước những gì sẽ
xảy đến sau khi ông qua đời?
Tôi bắt đầu nói về bá tước De Paris, hỏi ông ta có phải là bạn của
Swann không, vì tôi sợ câu chuyện chuyển sang chủ đề khác không liên
quan đến ông nữa. “Quả có thế,” ông quay sang tôi đáp, đăm đăm nhìn
con người bé mọn là tôi bằng cặp mắt xanh trong đó bồng bềnh như
trong môi trường tự nhiên khả năng đồng hóa và năng lực lao động trí
tuệ to lớn của ông. Rồi ông lại quay sang nói thêm với cha tôi: “Lạy
Chúa, tôi không nghĩ rằng mình vượt qua giới hạn lòng tôn kính tôi
luôn bày tỏ đối với hoàng thân De Paris (tuy nhiên, tôi không duy trì
quan hệ cá nhân với ông, cương vị của tôi, dù chẳng mấy chính thức,
khiến tôi khó làm thế) khi kể lại với ông một sự việc khá lý thú mới xảy
ra cách đây chưa đầy bốn năm ở một ga xe lửa nhỏ thuộc một nước
Trung Âu, khi hoàng thân có dịp nhìn Madame Swann. Dĩ nhiên, không
ai trong đám thân cận dám hỏi cảm tưởng của đức ông về bà ta. Như
vậy là thất thố. Nhưng khi tình cờ tên bà ta được nhắc đến trong mạch
trò chuyện, bằng vào một số dấu hiệu thoáng qua nhưng không thể lầm
lẫn, xem ra hoàng thân sẵn sàng để cho mọi người hiểu rằng ấn tượng
của ngài tuyệt nhiên không phải là xấu.”
“Nhưng khi ấy không thể có cách nào giới thiệu bà ta với bá tước De
Paris sao?” cha tôi hỏi.
“Chao! Với các vị hoàng thân thì ai mà biết được”, ông De Norpois
đáp. Những vị lỗi lạc nhất, những vị sáng láng nhất biết cách bắt thiên
hạ trả lại những gì thuộc về mình, đôi khi lại là những vị ít băn khoăn
về phán định của dư luận nhất, kể cả những phán định xác đáng nhất,
hễ đụng đến việc tưởng lệ một số quan hệ gắn bó thủy chung. Mà bá
tước De Paris thì chắc chắn là bao giờ cũng rất nhân hậu ghi nhận tấm
lòng tận tụy của Swann, vả chăng nên nhớ đây là một anh chàng có trí
tuệ.”
“Còn cảm tưởng riêng của ngài là thế nào, thưa ngài đại sứ?” mẹ tôi
hỏi, vừa theo phép lịch sự vừa vì tò mò. Với sự cương quyết của một
