tợn, xa hoa mà nhếch nhác, chẳng gây được ấn tượng gì tốt đẹp. Và
một con bé em họ của họ mới mười lăm, làm tất cả các khách quen của
Casino phẫn nộ vì thái độ ái mộ nó trắng trợn phô bày với Mlle Léa mà
ông Bloch-bố mê mẩn vì tài năng diễn xuất nhưng sở thích của nàng lại
có vẻ không thiên chủ yếu về các quý ông.
Có những hôm chúng tôi dùng bữa trà chiều ở một trong những quán
ăn - trang trại ở vùng lân cận. Đó là những quán được đặt tên là Les
Écorres, Marie-Thérèse, La Croix-d’Heuland, Bagatelle, Californie,
Marie-Antoinette. Marie-Antoinette là quán được băng nhóm nhỏ ưa
thích lựa chọn.
Nhưng đôi khi thay vì đến một trang trại, chúng tôi leo lên tận đỉnh
vách đá và một khi tới đó, ngồi trên thảm cỏ, chúng tôi giở gói xăng
đuých và bánh ngọt ra. Các bạn gái của tôi thích xăng đuých hơn, lấy
làm lạ khi thấy tôi chỉ ăn một chiếc ga tô sô cô la với lớp kem có họa
tiết Gothic hay một chiếc bánh kem mứt mơ. Là vì, với những chiếc
xăng đuých kẹp phó mát Chester và xà lách, loại thức ăn mới và vô học
này, tôi chả có gì để nói. Nhưng ga tô thì có học và bánh kem mứt thì
lắm chuyện. Ở bánh ga tô, có cái vị nhàn nhạt ngòn ngọt của kem và ở
bánh kem mứt có cái mát rượi của trái cây nó biết rành về Combray, về
Gilberte, không những cô bé Gilberte ở Combray mà cả nàng Gilberte
ở Paris thường mời tôi đến dùng bữa trà chiều ở đó tôi gặp lại chúng.
Chúng nhắc tôi nhớ đến những chiếc đĩa đựng bánh nướng nhỏ có minh
họa các đề tài trong Ngàn lẻ một đêm, chúng đã giải khuây cho bà-cô
Léonie của tôi rất nhiều khi Françoise mang đến cho cụ, hôm thì Aladin
và cây đèn thần, hôm thì Ali-Baba, Người ngủ mở mắt, hay Nhà hàng
hải Sinbad. Tôi rất muốn thấy lại những chiếc đĩa ấy, nhưng bà tôi
không biết chúng giờ ra sao, vả chăng cụ nghĩ chúng chỉ là những chiếc
đĩa tầm thường bán ở địa phương thôi. Mặc dù vậy, trong ngôi làng
Combray-thuộc-Champagne
xám xịt, những họa tiết của chúng lồng
vào lấp lánh muôn màu, như những cửa kính ghép màu lung linh ánh
ngọc trong nhà thờ tối đen, như trong tranh tối tranh sáng phòng ngủ
của tôi những hình chiếu của ảo đăng, như những nụ hoa óng ánh của
