vọng do nhìn thấy - như nhận ra những chiếc lá đã chết trên cành cây
giữa mùa hè - quanh những gương mặt còn trẻ những sợi tóc rụng hay
đã bạc trắng, cái buổi ban mai huy hoàng ấy ngắn đến nỗi người ta đi
đến chỗ chỉ yêu những thiếu nữ rất trẻ, những cô gái mà da thịt, như
một thứ bột quý, chưa bị men làm nổi phồng. Họ chỉ là một con sóng
dễ uốn, luôn luôn bị nhào nặn bởi bất kỳ ấn tượng thoáng qua nào chế
ngự họ. Như thể mỗi cô là một chuỗi tượng nhỏ lần lượt thể hiện những
trạng thái khác nhau - vui tươi, nghiêm trang một cách trẻ con, nũng
nịu, ngỡ ngàng - tất cả đều khuôn nặn bởi một biểu cảm ngay thật, trọn
vẹn nhưng vụt qua mau. Tính tạo hình đó khiến thái độ nhã nhặn mà
một cô gái bày tỏ với chúng ta thêm nhiều phần đa dạng và hấp dẫn. Dĩ
nhiên, sự đa dạng và hấp dẫn cũng cần thiết ở người đàn bà trưởng
thành, nhưng dưới mắt chúng ta, những người đàn bà không thích
chúng ta hoặc không để cho chúng ta thấy là họ thích chúng ta, đều có
vẻ đơn điệu đến phát chán. Nhưng ngay cả những duyên dáng ấy, bắt
đầu từ một độ tuổi nào đấy, cũng không mang lại những sắc thái sinh
động uyển chuyển trên một gương mặt mà những vật lộn trong cuộc
sống đã làm cho đanh lại, mãi mãi “ở tư thế chiến đấu” hoặc thất thần.
Trường hợp thứ nhất, do liên tục phải ép một bề tuân phục chồng, đó
dường như là mặt một người lính thì đúng hơn là một gương mặt đàn
bà; loại gương mặt thứ hai, với những nét chạm khắc bởi những hy sinh
tự nguyện hằng ngày của người mẹ cho các con mình là một gương mặt
thánh tông đồ. Một loại khác nữa, sau những truân chuyên và dông bão
cuộc đời, là một gương mặt sói biển già ở một người đàn bà chỉ lộ giới
tính của mình ở y phục. Và dĩ nhiên, những ân cần của một người đàn
bà đối với ta khi ta còn yêu nàng, vẫn có thể đem lại những khoái cảm
mới cho những giờ phút bên nhau. Nhưng nàng không thể tiếp sau đó là
một người đàn bà khác đối với ta. Sự vui vẻ của nàng vẫn ở bên ngoài
một gương mặt bất biến. Nhưng trước thời kỳ hoàn toàn đông cứng, là
tuổi dậy thì và do đó, bên những thiếu nữ, ta cảm thấy lòng tươi mát lại
trước cảnh những thân hình trong quá trình không ngừng thay đổi,