đóng góp quý báu, trong khi ta không giống như tòa nhà có thể đắp
thêm gạch đá từ bên ngoài vào, mà như cái cây hút từ nhựa của chính
nó để đâm những chồi mới, xòe những tán lá tiếp theo. Tôi tự dối mình,
tôi ngắt quãng đà tăng trưởng theo chiều hướng cho phép tôi thực sự
trưởng thành và hạnh phúc, khi tôi lấy làm thích thú vì được một người
tốt, thông minh và hiếm thấy như Saint-Loup yêu mến và cảm phục,
khi tôi lái trí óc mình cho phù hợp, không phải với những cảm giác còn
hỗn độn của chính mình mà lẽ ra tôi có nhiệm vụ phải làm cho sáng tỏ,
mà với những lời của bạn tôi, trong khi tự nhắc lại với mình những lời
ấy - hay nói cho đúng, nghe những lời ấy do một người khác nhắc lại,
cái người khác không phải là bản thân ta mà lại sống trong ta và ta luôn
hài lòng mỗi khi trút sang y cái gánh-nặng-tư-duy - tôi cố tìm thấy
trong đó một vẻ đẹp khác hẳn với vẻ đẹp tôi lặng lẽ theo đuổi khi tôi
thật sự cô đơn, nhưng nó tô điểm cho Robert, cho bản thân tôi và cuộc
đời tôi sáng láng hơn. Trong cuộc đời mà một người bạn như vậy tạo
cho tôi, tôi thấy mình được êm ấm che chở khỏi cô đơn và tràn đầy một
mong muốn cao cả được hy sinh vì bạn, tóm lại, không còn khả năng
thực hiện được bản ngã. Trái lại, ở bên các cô gái kia, nếu niềm vui thú
của tôi có ích kỷ đi chăng nữa, thì ít nhất, nó cũng không dựa trên cơ sở
dối trá, cái sự dối trá đang cố làm cho ta tin rằng mình không đến nỗi
cô đơn hết phương cứu chữa và ngăn ta, trong khi trò chuyện với một
người khác, đừng tự thú rằng không phải chính ta đang nói, mà là ta bắt
chước những người lạ thay vì khuôn theo một bản ngã vốn khác xa họ.
Những lời trao đổi giữa các cô gái trong băng nhóm nhỏ và tôi, vả
chăng, cũng không mấy hay ho và, về phía tôi, đôi khi còn đứt đoạn bởi
những quãng im lặng dài nữa. Điều đó không ngăn tôi cảm thấy vui
thích khi nghe họ nói với mình không kém khi ngắm họ, phát hiện
trong giọng nói mỗi nàng một bức tranh rực rỡ sắc màu. Tôi ngây ngất
nghe họ líu lo bên tai. Tình yêu giúp cho ta nhận rõ và phân biệt những
nét khác nhau. Trong một cánh rừng, người yêu chim có thể phân biệt
ra ngay những tiếng ríu rít riêng biệt của từng loài chim mà người bình
thường không khỏi lẫn lộn. Người yêu thích các thiếu nữ biết rằng