đó chứ?” - “Đều đặn hằng năm.” - “Có điều tôi không biết liệu mình có
tìm được chỗ ấy không.” - “Có chứ! Các tiểu thư ấy rất vui tươi, lúc
nào cũng cười, trừ phi hát thánh ca, nên không thể nhầm được, và từ
đầu đường, người ta đã nhận ra mùi hương của họ.”
Tôi trở lại bên Andrée và lại bắt đầu ca ngợi Albertine nồng nhiệt
đến nỗi tôi nghĩ thể nào Andrée cũng đem những lời ấy kể lại với nàng.
Vậy mà tôi chưa bao giờ nghe ai nói là Albertine biết những lời đó.
Andrée tuy nhiên thông hiểu hơn nàng nhiều về những vấn đề của trái
tim, sự tinh tế trong đối xử ân cần; tìm ra ánh mắt nhìn, lời nói, hành
động có thể chiều lòng một cách khéo léo nhất, nén lại một ý nghĩ có
nguy cơ làm phiền lòng, hy sinh (mà tỏ ra đó tuyệt nhiên không phải là
hy sinh) một giờ vui chơi, thậm chí một cuộc liên hoan buổi sáng, một
bữa tiệc ngoài vườn để ở lại với một người bạn trai hay bạn gái đang
buồn và bằng cách ấy chứng tỏ cho bạn thấy mình thích ở bên bạn hơn
những thú vui phù phiếm, đó là những nét tế nhị của Andrée. Nhưng
khi hiểu rõ cô hơn, ta có thể nói cô thuộc loại những người nhát gan
anh hùng không muốn sợ hãi và do vậy sự dũng cảm của họ càng đặc
biệt đáng khâm phục; tưởng như ở cốt lõi bản chất cô, không hề có cái
hảo tâm mà cô luôn luôn biểu lộ do sự ưu tú tinh thần, do mẫn cảm, do
ý chí cao thượng muốn tỏ ra là bạn tốt. Nghe những điều dễ thương cô
nói với tôi về khả năng hiện thực của một mối tình giữa Albertine và
tôi, dường như cô đã dốc hết sức lực để làm cho điều đó trở thành sự
thật. Vậy mà, có lẽ do ngẫu nhiên, cô chưa bao giờ sử dụng đến cái tối
thiểu trong số những thuật nho nhỏ cô nắm trong tay khả dĩ có thể gắn
bó tôi với Albertine; và, mặc dù những cố gắng của tôi để tranh thủ tình
yêu của Albertine không khiến bạn nàng giở những thủ đoạn kín đáo để
ngăn chặn, tôi vẫn không dám thề rằng chúng không khuấy lên trong cô
một cơn giận ngấm ngầm mà có lẽ vì tế nhị, cô ráng đấu tranh bản thân
để dẹp bỏ. Andrée sở hữu hàng nghìn cách tinh tế để thể hiện lòng tốt
mà Albertine chắc không thể có được, tuy nhiên tôi vẫn không tin chắc
ở hảo tâm sâu xa của Andrée như sau này tôi tin chắc ở lòng đôn hậu
