vào một công cuộc từ thiện, ông ta chẳng khó khăn gì để tỏ ra rộng rãi
khi “boa” cả một trăm xu cho người bưu tá mang tới cho ông một bức
điện). Coi bộ như ông ta đang thanh tra cõi hư không và muốn, bằng
trang phục sang trọng của cá nhân mình, khoác một dáng vẻ tạm thời
cho cái tiều tụy mà người ta cảm thấy trong khách sạn vào cái mùa thất
thu này, và ông ta tựa như bóng ma của một vị hoàng đế trở lại thăm
đống đổ nát của nơi xưa kia từng là cung điện của mình. Ông ta bất
mãn nhất là khi tuyến đường sắt địa phương, vì vắng hành khách, tạm
ngừng hoạt động cho tới mùa xuân năm sau. “Cái thiếu ở đây - ông
quản lý nói - là phương tiện giao thông.” Bất chấp những thua lỗ, ông
ta vẫn lập những dự án vĩ đại cho những năm sau. Và vì dù sao, ông
vẫn còn nhớ chính xác những từ ngữ hay ho khi được áp dụng vào nghề
kinh doanh khách sạn, với hiệu quả tôn cao tầm quan trọng của nó, ông
nói: “Tôi không trợ giúp đủ mức, tuy rằng ở phòng ăn, tôi có một ê kíp
ngon lành; nhưng bọn bồi phục vụ còn hơi kém. Năm tới, các vị sẽ thấy
tôi tập hợp được một đội hình như thế nào.” Trong khi chờ đợi, việc
tạm đình phục vụ của tuyến hỏa xa Balbec-Caen-Balbec buộc ông phải
phái người đi nhận thư tín và thậm chí đôi khi phải chở khách đi bằng
xe ngựa hai bánh. Tôi hay xin ngồi cạnh người đánh xe và nhờ vậy, tôi
có được những cuộc dạo chơi trong mọi thời tiết như trong mùa đông
tôi ở Combray.
Tuy nhiên, đôi khi mưa táp quá mạnh khiến bà cháu tôi không ra
ngoài được. Casino thì đã đóng cửa, những hôm ấy, chúng tôi ngồi
trong phòng khách hầu như vắng teo, như lánh xuống hầm tàu vào lúc
gió thổi mạnh, trong một chuyến hành trình xuyên đại dương, mỗi hôm
một trong số những người suốt ba tháng ròng sống cạnh chúng tôi mà
vẫn xa lạ - ngài chánh án thành phố Rennes, ngài chủ tịch Luật sư đoàn
ở Caen
, một vị phu nhân người Mỹ và các con gái - lân la đến bắt
chuyện với bà cháu tôi, tìm cách nào đó để thời gian bớt dài đằng đẵng,
phát hiện một tài năng, dạy chúng tôi một trò chơi, mời chúng tôi uống
trà hay cùng hòa tấu nhạc, mời tụ tập vào một giờ nào đó, hay cùng
nhau hợp tác tạo nên một cách tiêu khiển chứa đựng cái bí quyết đắc
