thậm chí không chạm vào cái sai lầm phi lý của ông Swann. Bởi vì lúc
này đây, tôi chắc chắn đó là một sai lầm. Tôi cảm thấy mình đã mô tả
một số đặc điểm không thể không thừa nhận trong những tình cảm
quảng đại của tôi với độ chính xác đến nỗi có thể khẳng định rằng nếu
qua đó mà Swann không nhận ra ngay những tình cảm đó, không đến
xin lỗi tôi và thú nhận là mình đã lầm, thì chỉ là vì bản thân ông không
bao giờ có những tình cảm cao đẹp ấy, nên ông không thể hiểu chúng ở
những người khác.
Ấy thế mà, có lẽ đơn giản vì Swann biết rõ sự cao cả nhiều khi chỉ là
dáng vẻ bên trong mà những tình cảm vị kỷ của ta khoác lấy khi ta
chưa xếp hạng và gọi đúng tên chúng. Có lẽ ông đã nhìn nhận mối
thiện cảm tôi bày tỏ với ông như một tác động đơn thuần - và một xác
nhận nồng nhiệt - của tình yêu tôi dành cho Gilberte, mà sau này,
những hành động của tôi tất yếu sẽ bị chi phối bởi những cái đó, chứ
không phải bởi lòng tôn kính thứ yếu của tôi đối với ông. Tôi không thể
chia sẻ những tiên đoán của ông bởi tôi không sao tách riêng tình yêu
ấy khỏi bản thân mình để xếp nó vào phạm trù chung của những tình
yêu khác và thử phỏng đoán những hậu quả của nó; tôi đâm tuyệt vọng.
Vì Françoise gọi, tôi phải rời Gilberte một lát. Tôi phải theo bác vào
một căn nhà nhỏ có hàng rào mắt cáo sơn xanh gần giống với những
phòng thu thuế đã bỏ phế của khu Paris cổ, trong đó, mới đây, người ta
đã lắp đặt cái mà ở bên Anh, gọi là “lavabo
”, còn ở Pháp, theo một
thói sính Anh thiếu hiểu biết, người ta kêu là những “water-closet
Những bức tường cũ, ẩm ướt ở cửa ra vào, nơi tôi đứng đợi Françoise,
phả ra mùi mốc và cái mùi dịu mát này lập tức làm nhẹ bớt những ưu tư
vừa nảy sinh do những lời của ông Swann mà Gilberte thuật lại với tôi,
rót vào lòng tôi một khoái cảm không cùng loại với những khoái cảm
thường khiến ta bất ổn hơn, không thể giữ được chúng, sở hữu chúng,
mà, trái lại, là một khoái cảm có thực chất để tôi có thể dựa vững chắc
vào, ngọt ngào, yên bình, chứa đựng một chân lý bền lâu, không minh
giải mà xác thực. Tôi những muốn, như trong những cuộc đi dạo về bên
phía Guermantes, cố đi sâu vào cái huyền diệu của cái cảm giác đã xâm
