- Nhưng nước sẽ mất, giặc đến là dân theo giặc nếu bệ hạ chỉ vun đắp
lợi quyền cho hoàng gia và người trong tôn thất mà tô thuế nặng nề, phu
phen tạp dịch liền tháng liền năm, nỗi thống khổ của người dân không biết
kêu với ai, không biết trông cậy vào ai. Bởi bộ máy của bệ hạ từ hương ấp
đến triều đình chỉ nhằm vào người dân mà vơ vét mà tróc nã. Nếu triều đình
của bệ hạ đã tới mức ấy thì chẳng cứ gì người dân mà ngay cả binh lính
cũng chạy theo giặc.
Vì sao vậy? Đại lão thiền sư nhìn thẳng vào gương mặt phúc hậu với
đôi mắt đang hau háu lắng nghe của nhà vua, ngài nói tiếp:
- Vì nước ấy không còn là của dân nữa, bởi dân có được dự phần gì
đâu. Nếu triều đình đã biến toàn dân thành một bầy nô bộc thì dân ấy chính
là giặc đó, và triều đình lại là kẻ thù của dân đó.
Phúc thay, bệ hạ là đấng nhân quân, lấy cái lo của thiên hạ làm cái lo
của mình, lấy ý muốn của muôn dân làm ý muốn của mình. Vậy bệ hạ còn
băn khoăn nỗi gì. Bần tăng nói điều này không phải là khách khí hoặc để
lấy lòng bệ hạ đâu - rằng nếu chẳng may giặc Mông - Thát có tràn vào xâm
lấn cõi bờ ta, lão tăng tuổi già sức yếu chẳng thể làm gì được, nhưng tăng sẽ
hóa độ cho đinh tráng trong vùng sung quân, ngay các đệ tử, các tiểu tăng
của bản tự cũng sung quân giữ nước. Bởi còn nước mới còn dân mà còn dân
mới còn Đạo. Đạo Phật là đạo của mọi người, đạo của mọi nhà chớ đâu chỉ
là đạo của mấy ông thầy chùa.
Như chợt nhớ ra điều gì, thiền sư vội hỏi:
- Bệ hạ, tăng này nghe nói hồi bệ hạ lên Yên Tử, thiền sư Phù Vân có
khuyên bệ hạ nên để tâm thám cứu nội điển, chẳng hay việc đó thế nào?
Trong lòng hoan hỷ nên gương mặt nhà vua rạng rỡ, nhìn đại sư với
vẻ biết ơn, vua nói:
- Bạch đại lão thiền sư, các việc trẫm làm đều phát xuất từ tấm lòng
với người dân cả nước. Dự nghĩ xong lại đem ra bàn trước trăm quan, khi
mọi điều đều êm thuận mới đem ra ban bố. Ấy thế mà đôi khi trẫm vẫn còn
áy náy, không biết các quan bàn thật hay vì các quan chiều lòng trẫm. Ngay
hỏi người dân trong những chuyến vi hành, trẫm vẫn chưa an tâm. Biết đâu
