- Ông quay lại xem, anh Ba ấy đây kìa. Tôi vừa nói vừa chỉ
chân dung Hồ Chủ tịch treo trên bàn thờ giữa những bình
hoa bình hương, đèn nến. Ông Dân quay đầu, mở to đôi
mắt, há miệng gãi tai. Và ông bật lên như một cái lò xo và
kêu:
“Hồ Chủ tịch! Hồ Chủ tịch của chúng ta! A di đà phật!
Nhưng làm sao anh biết? Anh nói thật đấy chứ? Ờ, ờ, lạ quá
nhỉ. Hồ Chủ tịch là anh Ba ấy ngày xưa. Hay quá nhỉ! Tôi sẽ
kể điều đó cho bà nhà tôi nghe, cho các cháu nghe. Chúng
nó sẽ mừng biết mấy! Cha của chúng nó biết cụ Hồ ngày
xưa…”.
Tôi lại tìm đến ông Bốn. Tính tình ông Bốn hoàn toàn khác
với ông Dân, và cũng không giống như anh Bốn trai trẻ mà
ông Dân đã nói. Đấy là một ông già hơn 60 tuổi, hiền lành.
Với một giọng nhè nhẹ, ông kể lại đời mình cho tôi nghe và
những mối quan hệ giữa ông với anh Ba hồi ấy. Ông nói:
“Lúc còn trẻ tôi đi vòng quanh thế giới làm nghề nấu bếp
trên tàu. Tôi kiếm được rất nhiều tiền. Nhưng tôi không gửi
một xu nhỏ về gia đình. Tôi chạy theo một cô gái nhảy, có
bao nhiêu nướng hết.
Tôi đi nhiều, nhưng tôi không thấy gì, không đọc gì. Tôi
hoàn toàn dốt đặc, không biết đọc chẳng biết viết. Một lần
đi trên một chiếc tàu nhỏ chở hàng, tôi có người bạn là một
đồng hương trẻ tuổi, tên là Ba. Sau những giờ làm việc anh
Ba viết và đọc sách. Chính anh đã khuyên tôi học chữ quốc
ngữ. Anh Ba có một lối thuyết phục người rất giỏi. Nhờ
những lời khuyên bảo và sự giúp đỡ của anh Ba, tôi trở nên
một người khá.
