Bác tới vào một buổi chiều mùa đông. Cảm giác đầu tiên
của tôi là thấy Bác gầy quá. Đôi mắt Bác vẫn trong sáng,
hiền từ như thế, nhưng đôi gò má của Bác cao lên. Da Bác
không được đỏ đắn, tóc Bác đã bạc nhiều... Bác mặc một
bộ quần áo nhuộm chàm phai màu; trời rét, Bác khoác
thêm một cái áo bông ngắn sờn vai. Lúc tới, Bác đi đất, đầu
đội một cái mũ vải cũng nhuộm chàm.
Nhà tôi là một tiệm cà-phê. Hồi ấy tôi chưa được tổ chức,
mới còn là một cảm tình, nhà tôi là một cơ sở hoạt động
của Đảng ở Côn Minh. Tôi thu xếp mời Bác nghỉ trong một
căn buồng trên gác, một căn buồng chật hẹp, chỉ để kê một
cái giường Bác nằm và một cái bàn Bác làm việc, nhưng có
một khung của sổ. Thu xếp xong chỗ nghỉ cho Bác, chúng
tôi soạn lại hành lý của Bác. Việc này phải nhờ mấy anh
cùng đi với Bác - anh Phùng Thế Tài và một đồng chí thiểu
số lúc ấy tên là Minh. Thực ra cũng chẳng có gì mà soạn.
Hay nói cho đúng, những thứ Bác mang theo đều nên bỏ,
nên thay cả kể từ cái khăn mặt đến cái ống đựng thịt muối.
Cái khăn mặt của Bác nhuộm chàm bạc thếch đã rách gần
hết. Đôi giầy của Bác mang theo càng rách hơn, Bác đi đến
nỗi lòi cả chân ra. Còn ống thịt muối? Hai anh Phùng Thế
Tài và Minh ngày ấy còn rất trẻ. Các anh mở nắp ống thịt
muối ra, lắc đầu kể lại cho chúng tôi nghe về « món thịt »,
vì thực tình đến chín phần muối mới có một phần thịt. Dọc
đường vượt biên giới, mỗi ngày đi bộ, đến nơi phải nấu ăn,
người nấu niêu cơm, người đi hái rau rừng, muối ấy và vài
miếng thịt bỏ vào nấu canh. Ăn được nhiều, ít, Bác vẫn
theo kịp hai anh đường trường, dốc núi. Hành lý của Bác,
đáng kể nhất là ống thịt muối ấy. Nhưng cả ống thịt muối,
chúng tôi cũng muốn bỏ đi, khi nào Bác về sẽ làm ống
khác.
