Conway nghĩ ông này với ông người Đức tỏ ra,là những người bạn rất dễ
chịu. Trong tiềm thức, anh đã phân tích và sau vài lần gặp nữa anh đã đi đến
một vài kết luận chung; anh nhận thấy những Lama anh đã gặp tuy có những
cá tính khác nhau, nhưng tất cả đều có một đức tính chung coi sự trẻ mãi lâu
già không phải là điểm nổi bật, song đó lại là đức tính duy nhất anh có thể
nghĩ đến. Ngoài ra, tất cả họ đều có một đầu óc thông minh, bình tĩnh, biểu
hiện ở những ý kiến đưa ra phong phú, thú vị, thận trọng và đứng mức.
Conway tỏ ra tương xứng với họ và biết rằng các vị cũng hiểu điều đó, và
lấy làm hài lòng về anh. Anh thấy tiếp xúc với họ hoàn toàn dễ dàng như với
những người có văn hóa mà có thể anh đã từng gặp, tuy ở đây thường có
một cảm giác kỳ quặc khi nghe các vị nói về hồi ức quá xa xôi với vẻ rất
hững hờ. Chẳng hạn, có một vị tóc bạc phơ, nom vẻ nhân từ, sau một lát
chuyện trò, đã hỏi Conway có thích đọc tác phẩm của chị em Brontë không.
Conway nói anh có phần nào thích, ông già liền nói: "Hồi tôi là cha phó xứ
ở West Riding, trong những năm bốn mươi, đã có lần tôi đến thăm Haworth
và nghỉ lại tại nhà Cha xứ ở đây. Từ ngày lên đây tôi bắt đầu nghiên cứu
toàn bộ vấn đề Brontë - thật vậy, tôi đang viết một cuốn sách về đề tài ấy.
Hay là anh thỉnh thoảng đến với tôi, ta cùng bàn soạn việc đó được không?"
Conway vui vẻ nhận lời, và sau đây, khi chỉ có anh và tu sĩ Tưởng, anh
nói các Lama xem ra nhớ rất rõ cuộc đời của các vị trước khi lên Tây Tạng.
Tu sĩ đáp: "Đây là do tập luyện. Thưa ông, ông biết đây, một trong những
bước đầu tiên luyện làm sáng suốt tinh thần là có được một bức toàn cảnh về
quá khứ của mình và cái ấy cũng như mọi cách nhìn khác, càng chính xác
hơn trong cảnh trông xa. Khi ông đã ở với chúng tôi một thời gian khá lâu,
ông sẽ thấy cuộc đời cũ của ông dần dần thu vào một tiêu cự như một viễn
vọng kính khi thấu kính đã được điều chỉnh. Mọi cái sẽ lộ ra rõ ràng và yên
lặng, cân xứng một cách thích đáng với ý nghĩa đúng đắn của nó. Vị Lama
mà ông vừa mới làm quen, chẳng hạn, thấy rằng cái phút thật sự quan trọng
trong toàn bộ cuộc đời của ông là lúc vào tuổi thanh niên ông đến thăm một
ngôi nhà trong đó có một cha xứ
[1]
và ba cô con gái của ông."
