– Thưa ngài tử tước, những câu đùa chẳng bác bỏ được chuyện ấy đâu.
Tôi luôn khẳng định rằng có hai con đường dẫn đến công cuộc phát triển
Tổ quốc thân yêu của chúng ta để nó trở thành một cường quốc: đó là nâng
cao lòng tự hào của chúng ta và thắt chặt những mối liên hệ ruột thịt với
các dân tộc lớn châu Âu. Vì vậy, tôi rất sung sướng, bởi lẽ ngày hôm nay
trong hàng ngũ chúng ta có được một con người hành động, một vị chính
khách, người đã trở thành một đồng minh của tôi, vì rằng…
Ông ta còn nói tiếp nữa, trong khi đó, nhân việc người đàn ông đeo mục
kỉnh
mời y hút thuốc lá, Nikôđem bèn hỏi:
– Tại sao ngài lại nói về ông kia rằng đó là vị hetman tương lai?
– Sao lại thế? Ngài chủ tịch không biết thật ư? Bởi đó chính là ngài nghị
sĩ Laxkốpnhixki, một điền chủ ở gần Kracốp. Ông ta chỉ là một người ưa
thời thượng vô hại ấy mà… Ông ta tự coi mình là đại quý tộc bởi lấy nữ
nam tước phôn Liđêmac…
– … Lý tưởng quân chủ, - Laxkốpnhixki tiếp tục nói, - từ nhiều thế kỉ
nay đã được nuôi nấng trong chính giới chúng ta. Chúng ta đừng quên rằng
Trarơnhexki đã từng vượt biển, rằng Giukiepxki đã từng chiếm được
Máxkơva, rằng Jan Varmentrức đã từng chinh phục thành Viên…
– Tất cả những chuyện đó đều đúng, - ngài bá tước đầu hói ngắt lời, -
nhưng ông bạn thân mến ạ, hôm nay chúng ta đang sống trong một thời đại
khác rồi.
– Nhưng thế thì sao? Trước kia, giới quý tộc nòi đã từng đổ dòng máu lá
ngọc cành vàng của mình ở nước ngoài, còn ngày nay, trong lòng Tổ quốc,
chúng ta trở thành những người thừa kế lý tưởng quân chủ, một pháo đài
bất khả xâm phạm, một kho báu của tư tưởng kia!
– Hình như, - bà phu nhân tóc bạc nói bằng một giọng mờ đục, - trong
kho báu của chúng ta tiếc thay chỉ còn độc có tư tưởng mà thôi.
Đức ông đeo kính một mắt còn được gọi là ngài tử tước bèn đáp lại bằng
cách hơi cúi người về phía Nikôđem:
