mất sinh tố C trên tiến trình tinh lọc 90% chất thiên nhiên của mía
bị thải trừ… đường chỉ là chất ngọt đậm đặc nhân tạo, thiếu tính
tươi mát thiên nhiên, nó đích thực là nguồn cội của Scurvy (miệng
và nướu răng phồng lỡ, thối tha, chân phù, da lở, chảy máu, có khi
gọi là bệnh hoại huyết, thiếu sinh tố C).
Thành quả thử nghiệm của Lind đã thấu tai bộ tư lệnh Hải quân
Hoàng Gia, nhưng cơ quan y tế đầu não không công nhận nguyên
do sinh ra Scurvy là do dinh dưỡng thiếu kém trong khẩu phần của
Hải quân. Ai cũng biết Đế quốc Anh (thuở ấy) có một hải lực kiêu
hùng nhất thế giới và thủy thủ được ăn uống ngon nhất trong lịch sử
loài người. Vì thế tên thủy thủ nào "dám" bị Scurvy thì phải ăn roi vì
tội lười làm việc.
Một năm sau khi cuộc thử nghiệm được thành tựu, Lind giải
ngũ, tốt nghiệp đại học Edinburgh, sau cùng trở thành y sĩ đặc biệt
của vua George III, tiếp tục nghiên cứu, đến năm 1753 phổ biến lối
trị liệu Scurvy. Nhưng khẩu phần của Hải quân vẫn giữ phẩm chất
như cũ, nên phải mất 100 ngàn sinh mạng trong vòng 50 năm. Lind
lìa trần năm70 1794. Một năm sau, cái từng bị gọi là chuyện bậy bạ
(poppy cock) trở thành nội dung của chỉ thị: "từ nay mỗi người ra
biển khơi phải dùng một liều lượng nước cốt trái chanh với phần
rượu rum ấn định". Max Planck nhận định: "chân lý khoa học không
thuyết phục được kẻ đối nghịch đương thời. thế hệ sau đó lớn lên
mới sống với chân lý ấy".
Nếu Lind không cho Hải quân dùng đường, mà khuyên họ
dùng trà Bancha, ăn cải bắp, mầm giá, rong biển hay cá tươi, rất giàu
sinh tố C, thì bờ cõi nước Anh có thể hoàn toàn khác hẳn.
Sự phát âm lẫn lộn giữa chữ Lemon (chanh) và Lime (vôi) làm
hỏng chiến thám hiểm vùng cực bắc của Ngài George Nare (1875).
Thay vì chanh địa Trung Hải được gói và để chung với hành trang
thì họ lại gói vôi của Caribe: bệnh Scurvy nổi lên phá vỡ cuộc hành
