bảo toàn những ai còn tráng kiện trong vùng dịch hạch, và chữa
bệnh cho các nạn nhân, Willis là người đầu tiên diễn tả bằng văn tự,
nói đúng hơn là khám phá ra vị ngọt mới lạ và khác thường trong
nước tiểu của những bệnh nhân giàu sang và trọng vọng. Trong tài
liệu y học thứ nhì tựa là Pharmaceutics Rationalis (bằng chữ latin,
xuất bản 1674) ông bảo triệu chứng này là Diabetes Mellitus.
Theo nghĩa Hy Lạp. Diabetes là nước tiểu thái quá, nhiều vô độ.
Theo nghĩa Latin thì đó là chứng Polyuria (poly = nhiều, uria = nước
tiểu) còn từ ngữ mellitus là ngọt như mật ong (mell = mật ong itus =
sưng viêm)
Sau trận dịch hạch ở Luân Đôn, Y khoa mới khám phá một triệu
chứng chưa từng thấy : Tiểu nhiều và có mùi vị ngọt tại sao không
nên gọi Polyuria Saccharitis tức chứng viêm vì đường? Lúc ấy vua
nước44 Anh vừa bị chém đầu và hoàng tử lên thay cha. Willis là tay
bảo hoàng nồng nhiệt nên trở thành y sĩ riêng của vua Charles II.
Nhà vua và thân quyến đều giàu sụ nhờ kinh doanh đường. Thế thì
ai dám bảo đường là nguyên do của bệnh mới, nhất là khi vua hay
các quan đến nhờ bạn trị bệnh. Bạn muốn phá sản hay đứt đầu ư?
Vậy thì dùng tiếng Hy Lạp đặt tên cho bệnh ấy thì mới ổn. Hay là đổ
tội cho loài ong thì đỡ lo hơn nữa! Mật ong thì ai cũng biết mà chả có
ai nghĩ đến việc nuôi ong để làm giàu. Đổ tội cho loài ong và dùng
từ Latin để diễn tả chứng viêm vì mật ong thì bạn được nổi danh, lại
củng cố được thế đứng trong lịch sử y khoa, mà tính mạng được bảo
đảm.
Dù sao Willis cũng có công đóng góp vào khoa Đặc tính Bệnh
học (Nosology). Ông biết thủ thân, năm trước có Galileo phải khổ
tâm với tôn giáo Pháp Đình. Xưa nay khoa học hay chịu lép với các
nhà doanh thương. Sau khi cả một làng ở Nhật ăn cá bị nhiễm độc
do chất phế thải có thủy ngân của kỹ nghệ, nhiều người chết, thì
