2. ỨNG KHOA MỤC THỜI DỮ NHÂN THƯ
應科目時與人書
天池之濱，大江之濆，曰有怪物焉。蓋非常鱗凡介之
品彙匹儔也。其得水，變化風雨，上下於天不難也。
其不及水，蓋尋常尺寸之間耳；無高山，大陵之曠途
絕險為之關隔也。然其窮涸不能自致乎水，為賓獺之
笑者，蓋十八九矣。如有力者，哀其窮而運轉之，蓋
一舉手一投足之勞也。然是物也，負其異於眾也，且
曰：“爛死於沙泥，吾寧樂之。若俛首帖耳，搖尾而乞
憐者，非我之志也。”是以有力者遇之，熟視之若無睹
也。其死其生，固不可知也。
今又有有力者當其前矣，聊試仰首一鳴號焉，庸詎知
有力者不哀其窮，而忘一舉手一投足之勞，而轉之清
波乎？其哀之，命也；其不哀之，命也；知其在命而
且鳴號之者，亦命也。愈今者實有類於是，是以忘其
疏愚之罪，而有是說焉，閣下其亦憐察之！
ỨNG KHOA MỤC THỜI DỮ NHÂN THƯ
Thiên trì chi tân, đại giang chi phần, viết hữu quái vật yên. Cái phi
thường lân phàm giới chi phẩm vựng thất trù dã. Kì đắc thủy, biến hóa
phong vũ, thượng hạ ư thiên bất nan dã. Kì bất cập thủy, cái tầm thường
xích thốn chi gian nhĩ; vô cao sơn, đại lăng chi khoáng đồ, tuyệt hiểm vi chi
quan cách dã. Nhiên kì cùng hạc bất năng tự trí hồ thủy, vi tân thát chi tiếu
giả, cái thập bát cửu hĩ. Như hữu lực giả, ai kì cùng nhi vận chuyển chi, cái
nhất cử thủ nhất đầu túc chi lao dã. Nhiên thị vật dã, phụ kì dị ư chúng dã,
thả viết: “Lạn tử ư sa nê, ngô ninh lạc chi, nhược phủ thủ thiếp nhĩ, diêu vĩ
