dân trốn hết, thôn dã trống không. Lời đồn bậy lưu truyền, kinh sư kinh
động, mới có lệnh tuyển nguyên soái. Thiên tử bảo: “Đừng nuôi loạn! Đừng
giúp biến! Lời bàn phân vân
, ý Trẫm đã định. Nếu loạn ở ngoài không
dẹp được thì biến ở trong sẽ dấy lên. Đã không thể dùng văn giáo cảm hoá,
lại không thể dùng vũ bị đàn áp, chỉ cần một vài quan lớn của Trẫm, người
nào biết dung hoà cả văn lẫn võ, thì sai đến vỗ về quân lính của Trẫm!” Hết
thảy đều tiến cử: “Ông Trương Phương Bình xứng với việc đó”. Thiên tử
bảo: “Phải”. Ông Trương lấy cớ còn cha mẹ, từ chối; không được, bèn đi.
Mùa đông, tháng mười một, đến Thục. Ngày ông đến, cho quân đồn thú
về, triệt hồi các quan phòng bị; sai người bảo các quan quận huyện: “Giặc
tới, có tôi, không để lao khổ tới các thầy”.
Năm sau, tháng giêng, ngày nguyên đán, người đất Thục chúc mừng
nhau như mọi năm, được vô sự. Năm sau nữa, tháng giêng, họ bàn nhau nên
lưu lại một bức chân dung của ông ở chùa Tĩnh Chúng
; ông ngăn lại
không được.
Tô Tuân ở Mi Dương
nói với họ rằng: “Chưa loạn, dễ trị; loạn rồi, dễ
trị. Loạn mới manh nha, chưa thành hình, như vậy gọi là sắp loạn, sắp loạn
khó trị: không thể trị gấp như khi đã có loạn, cũng không thể buông lơi như
không có loạn. Tình hình màa thu năm thứ nhất
, như một đồ vật ngã
nghiêng mà chưa rớt xuống đất. Duy có Trương Công của các người là an
toạ ở bên, nhan sắc không đổi, từ từ dựng lại cho ngay ngắn. Đã ngay ngắn
rồi ông hoà nhã rút lui, không có vẻ khoe khoang. Thay Thiên tử dìu dắt
dân chúng không biết mệt, chỉ có Trương Công của các người; các người
nhờ ông ấy mà sống, thì ông như cha mẹ các người.
“Vả ông thường nói với tôi rằng: “Dân không có định tính, đều tuỳ cách
người trên đối đãi cả. Mọi người đều bảo người Thục hay làm loạn, rồi mới
đem lòng đối với đạo tặc ra đối với họ, đem cái phép trị đạo tặc ra trị họ.
Bọn dân đã ríu chân nín hơi kia, mà lại dùng búa rìu ra lệnh cho họ, nên họ
mới đành lòng bỏ thí cái thân mà cha mẹ vợ con trông cậy vào, để làm đạo
tặc, vì vậy mà mỗi việc mỗi sinh đại loạn. Nếu ước thúc họ bằng lễ tiết, xua
đuổi họ bằng pháp luật
, thì không người miền nào dễ bảo bằng người
