của thị trường là một tập hợp các quy tắc hình thức ràng buộc hành vi của
mỗi con người chúng ta, những người thực tâm muốn đóng góp cho sự phát
triển của xã hội, sẽ xác định được mục tiêu hành động của chúng ta là khám
phá và chia sẻ các quy tắc mà chúng ta tin rằng chúng hiệu quả hơn những
quy tắc hiện hành.
Bằng việc đối sánh giữa kế hoạch hóa tập trung và thị trường, Hayek đã
giúp chúng ta hiểu đúng khái niệm kế hoạch, giúp chúng ta tránh được bối
rối khi nói đến hoạch định hay kế hoạch hóa. Kế hoạch hóa đúng ra cần
phải được hiểu là cách thức mà các chủ thể dùng để giải quyết các vấn đề
mà họ phải đương đầu một cách hợp lý nhất, bằng năng lực viễn kiến mà
họ có thể kiểm soát được. Theo nghĩa đó các cá nhân sẽ phải tự lo liệu hay
hoạch định cho cuộc sống của chính mình, và chính phủ chỉ nên giới hạn
công việc hoạch định của mình vào việc “thiết lập một hệ thống pháp chế
duy lý, có tính ổn định lâu dài, rồi để cho những người tham gia tự hoạt
động theo các kế hoạch của riêng mình” (tr. 106, ch. 3). Kế hoạch hóa như
thế là kế hoạch hỗ trợ thị trường, khuyến khích sự cạnh tranh. Nghĩa là, như
Hayek tổng kết: “có thể kết hợp giữa kế hoạch hóa và cạnh tranh để lập kế
hoạch hỗ trợ cạnh tranh chứ không phải lập kế hoạch để chống cạnh tranh”
(tr. 115).
Như vậy, khi nhấn mạnh đến thị trường Hayek không có ý cho rằng cứ
để kệ thị trường muốn ra sao thì ra. Hayek luôn nhấn mạnh đến khả năng
của con người trong việc thay đổi các quy tắc, chuẩn mực chung trong xã
hội. Theo ý đó Hayek hoàn toàn không phải là người bảo thủ - điều mà
chính ông đã khẳng định trong phần cuối của một kiệt tác khác, cuốn Hiến
pháp tự do (Constitution of Liberty). Khi ông viết tựa cho cuốn Đường về
nô lệ ông đề tặng cuốn sách cho “tất cả những người xã hội chủ nghĩa” với
ý nghĩa hoàn toàn chân thành. Ông chia sẻ về mục tiêu của những người xã
hội chủ nghĩa. Nhưng cái mà ông không đồng tình với phương pháp họ
chọn để đạt tới mục tiêu đó, tức việc áp dụng mô hình kế hoạch hóa tập
trung. Ông chỉ ra rằng có một con đường khác để những người có tâm với
xã hội có thể can thiệp vào đời sống xã hội, làm cho xã hội ngày một tốt
