động độc đoán nào của chính quyền và như vậy cũng có nghĩa là không bảo
vệ được bất kì quyền cá nhân nào.
Hay xét một điều khoản khác trong “Tuyên ngôn”, trong đó nói rằng mỗi
người đều “có thể lựa chọn bất kì nghề nghiệp nào mà luật pháp không
cấm” và “có quyền được trả lương và quyền tự do lựa chọn bất kì cơ hội
làm việc nào mở ra trước anh ta”. Ở đây không thấy nói ai quyết định là cơ
hội được mở ra cho một người cụ thể nào đó hay không, nhưng ngay lập
tức ta gặp lời giải thích “anh ta có thể đề nghị làm ứng viên cho một công
việc nhất định và đơn của anh ta phải được xem xét một cách công khai,
được chấp nhận hay bác bỏ công khai”, chứng tỏ rằng ông Wells nghĩ rằng
một cơ quan có thẩm quyền nào đó sẽ quyết định người này có quyền nhận
chức vụ đó hay không và như thế dĩ nhiên không thể gọi là tự do lựa chọn
việc làm được. Trong thế giới kế hoạch hóa, khi mà không chỉ phương tiện
đi lại và việc đổi tiền mà cả việc bố trí các nhà máy cũng bị kiểm soát chặt
chẽ thì làm sao có thể bảo đảm được quyền “tự do đi lại”? Hay làm sao có
thể bảo đảm được quyền tự do báo chí khi mà không chỉ việc cung cấp giấy
mà cả các kênh phân phối sản phẩm in ấn đều nằm dưới quyền các cơ quan
lập kế hoạch? Ông Wells cũng như những người ủng hộ kế hoạch hóa
không trả lời các câu hỏi này.
Về khía cạnh này thì đa số các nhà cải cách lại tỏ ra nhất quán hơn,
những người mà ngay từ khởi thủy phong trào xã hội chủ nghĩa, đã phê
phán tư tưởng quyền con người “siêu hình” và khẳng định rằng trong thế
giới được tổ chức một cách hữu lí con người sẽ chẳng còn quyền gì, chỉ còn
nghĩa vụ mà thôi. Ý tưởng này đã chi phối tâm trí của tất cả những người
gọi là “tiến bộ” và cách tốt nhất để được liệt vào hàng ngũ phản động là nói
rằng các biện pháp đó vi phạm quyền cá nhân. Ngay cả tờ Economist, một
tờ tạp chí theo xu hướng tự do, cách đây vài năm cũng đã từng đưa người
Pháp ra như một thí dụ về việc người ta đã hiểu rằng “chính phủ dân chủ
cũng phải luôn luôn có (síc!) khả năng sử dụng quyền lực tuyệt đối giống
như chế độ độc tài, nhưng vẫn phải giữ được tính chất dân chủ và tính chất
đại diện của mình. Dù trong bất kì hoàn cảnh nào thì trong các vấn đề hành
