gọi một cách khinh thị là tiện nghi vật chất. Không thể nào khác được vì
phương tiện của chúng ta không phải là vô hạn, chúng ta buộc phải lựa
chọn mục tiêu sử dụng. Chắc chắn là chúng ta sẽ chỉ hướng đến các giá trị
tuyệt đối đó nếu chúng bị đe dọa không có lí do chính đáng.
Việc người ta muốn giải thoát khỏi những sự lựa chọn đầy đau đớn mà
hoàn cảnh khó khăn đặt lên vai họ là điều dễ hiểu. Nhưng ít người muốn
người khác lựa chọn hộ. Họ chỉ muốn không cần phải lựa chọn gì hết mà
thôi. Và vì thế mọi người đều sẵn sàng tin rằng lựa chọn không phải là vấn
đề thiết yếu, chúng ta phải lựa chọn là vì hệ thống kinh tế buộc chúng ta
phải làm như thế. Nói cho ngay, chính các vấn đề kinh tế đã làm cho người
ta phẫn nộ.
Người ta muốn tin rằng vấn đề kinh tế sẽ có thể giải quyết một lần và
vĩnh viễn không bao giờ phải nói đến nữa. Vì vậy mà họ vội vã tin ngay
những lời hứa vô trách nhiệm về “sự phú túc trong tương lai”, nếu sự sung
túc như thế đột nhiên xuất hiện thì chắc chắn người ta sẽ chả cần phải lựa
chọn gì nữa. Mặc dù mánh khóe tuyên truyền này xuất hiện từ khi xuất hiện
chủ nghĩa xã hội, nhưng trong suốt hơn một trăm năm qua nó vẫn chẳng có
thêm một tí sự thật nào. Cho đến nay không một người nào trong số những
kẻ sẵn sàng kí vào lời hứa đó đưa ra được kế hoạch bảo đảm sự tăng trưởng
sản xuất đủ sức giải phóng các nước Tây Âu, chưa nói toàn thế giới, khỏi
sự đói nghèo. Vì vậy những người đang ba hoa về sự phú túc trong tương
lai chỉ là những kẻ dối trá hoặc chẳng biết mình đang nói gì
. Nhưng
chính cái hi vọng hão huyền đó lại đang đẩy chúng ta đi theo hướng kế
hoạch hóa.
Trong khi các phong trào quần chúng vẫn bám vào tư tưởng cho rằng
nền kinh tế kế hoạch hóa sẽ đưa năng suất lao động lên cao hơn rất nhiều so
với nền kinh tế cạnh tranh thì các nhà nghiên cứu lại lần lượt quay lưng với
ý tưởng như thế. Ngay cả những nhà kinh tế học theo trường phái xã hội
chủ nghĩa, sau khi nghiên cứu vấn đề một cách thận trọng, cũng đành phải
nói rằng họ hi vọng là năng suất lao động trong hệ thống đó sẽ không thấp
