, chí ít đã cảnh báo chúng ta rằng “khái niệm tự do hình thành trong
thời đại trước là cản ngại cho cách hiểu đúng đắn vấn đề này”. Nhưng
chính từ “tự do” trong lập luận của ông ta cũng đáng ngờ như khi nó nằm
trên đầu lưỡi của các chính khách toàn trị mà thôi. Giống như họ, cái “tự do
tập thể” mà ông ta đề nghị không phải là tự do của từng thành viên trong xã
hội mà là quyền tự do vô hạn của người lập kế hoạch, được phép làm với
xã hội tất cả những gì hắn muốn
. Đây là sự lẫn lộn của tự do với quyền
lực tuyệt đối.
Trong trường hợp này, không nghi ngờ gì rằng chính các nhà triết học
Đức, trong đó có các lí thuyết gia xã hội chủ nghĩa, đã đóng vai trò quan
trọng trong việc xuyên tạc ý nghĩa của từ “tự do”. Nhưng “tự do” không
phải là từ duy nhất mà ý nghĩa đã bị đánh tráo theo hướng ngược lại để trở
thành công cụ của bộ máy tuyên truyền toàn trị, Chúng ta đã chứng kiến
chuyện tương tự với các khái niệm như “luật pháp” và “công lí”, “quyền”
và “bình đẳng”. Cái danh sách này có thể còn kéo dài, có thể đưa vào đây
hầu như tất cả các thuật ngữ chính trị và đạo đức thường dùng hằng ngày.
Một người chưa tự mình trải nghiệm thì không thể đánh giá được mức độ
xuyên tạc ý nghĩa của các từ và sự rối rắm mà nó gây ra cũng như những
rào cản mà nó tạo ra cho bất kì cuộc thảo luận duy lí nào. Phải tận mắt
chứng kiến thì mới hiểu được làm sao mà hai anh em ruột không thể giao
thiệp được với nhau, sau khi một người cải đạo và bắt đầu nói bằng một
ngôn ngữ hoàn toàn khác. Còn rắc rối hơn vì sự thay đổi ý nghĩa của các từ
thể hiện lí tưởng chính trị diễn ra không chỉ một lần mà là một quá trình
liên tục, đã trở thành kĩ thuật tuyên truyền, cố ý hoặc vô tình nhằm định
hướng tư duy của con người. Dần dà, khi quá trình này đã đạt đến một mức
độ nhất định thì ngôn ngữ trở thành bất lực, từ ngữ trở thành vỏ bọc trống
rỗng chẳng còn ý nghĩa xác định nào, có thể biểu hiện cả nghĩa hoàn toàn
trái ngược với nghĩa ban đầu của chúng, và chỉ được dùng để tạo ra những
liên tưởng cảm xúc còn gắn bó với chúng mà thôi.
* * *
