ông xây dựng tất cả các dự báo của mình về xu hướng phát triển tất yếu
trên cơ sở các lập luận về kinh tế và đòi trong thời gian tới đây phải “lý giải
lại chủ yếu bằng các thuật ngữ kinh tế các lí tưởng dân chủ như ‘bình đẳng’
và ‘tự do’”!
Giáo sư Carr cũng khinh thường tất cả tư tưởng của các nhà kinh tế học
tự do chủ nghĩa (mà ông nhất quyết gọi là những tư tưởng của thế kỉ XIX,
dù ông biết rằng nước Đức “không bao giờ chia sẻ” những ý tưởng như thế
và ngay từ thế kỉ XIX đã áp dụng những nguyên tắc mà ông đang bảo vệ
hiện nay) chẳng khác gì bất kì tác giả người Đức nào được trích dẫn trong
chương trước. Ông còn vay mượn cả một luận điểm Đức, do Friedrich List
đưa ra, rằng tự do thương mại là chính sách được áp đặt bởi và chỉ phù hợp
với quyền lợi của nước Anh thế kỉ XIX mà thôi. Nhưng hiện nay “mức độ
tự cấp tự túc nhân tạo nào đó là điều kiện cần thiết cho sự tồn tại một xã hội
có trật tự”. Còn “việc quay trở lại với nền thương mại thế giới vô trật tự và
không có biên giới… bằng cách “dỡ bỏ các hàng rào thương mại” hoặc
phục hồi các nguyên tắc laissez-faire hồi thế kỉ XIX” là “không thể tưởng
tượng nổi”. Tương lai thuộc về Grossraumwirtschaft
“Chỉ có tái tổ chức một cách chủ động toàn bộ đời sống châu Âu như Hitler
đã và đang làm thì mới có thể đạt được kết quả mà chúng ta mong muốn”!
Sau khi đọc những điều đã trình bày hẳn độc giả không lấy làm ngạc khi
thấy cái đoạn đặc trưng với tiêu đề “Chức năng đạo đức của chiến tranh”,
trong đó giáo sư Carr tỏ lòng thương hại “những người có thiện chí (đặc
biệt là trong những nước nói tiếng Anh), vẫn còn chìm đắm trong truyền
thống của thế kỉ XIX, vẫn khăng khăng coi chiến tranh là vô nghĩa và
chẳng có mục đích gì”. Còn chính tác giả thì tỏ ra hoan hỉ “với nhận thức
về ý nghĩa và mục đích” mà chiến tranh, “một công cụ hùng mạnh nhất của
sự đoàn kết xã hội, tạo ra”. Tất cả đều rất quen, chỉ có điều chẳng mấy ai
nghĩ là có thể gặp những điều như thế trong tác phẩm của các học giả người
Anh.
* * *
