dẫn đến những kết quả trái ngược với mục đích ban đầu của nó. Nó sẽ làm
cho năng suất lao động giảm và vì thế sẽ làm gia tăng tỉ lệ những người làm
việc mà lương bổng của họ được giữ nguyên chỉ nhờ các biện pháp nhân
tạo.
Không nghi ngờ gì rằng sau chiến tranh sự khôn ngoan trong quản lí kinh
tế còn quan trọng hơn cả trước kia và số phận của nền văn minh của chúng
ta rốt cuộc sẽ phụ thuộc vào việc chúng ta sẽ giải quyết những vấn đề kinh
tế như thế nào. Dù sao mặc lòng, nước Anh sẽ nghèo, rất nghèo, và việc
phục hồi và cải thiện mức sống cũ đối với Anh là việc khó hơn nhiều nước
khác. Nếu hành động một cách khôn khéo, bằng lao động cần cù và nỗ lực
đại tu và đổi mới máy móc và tổ chức, thì trong vài năm nước Anh có thể
trở lại thậm chí vượt qua mức sống mà họ đã đạt được trước đây. Nhưng
đấy là với điều kiện người ta phải chấp nhận mức tiêu dùng khả dĩ không
gây trở ngại cho quá trình tái thiết, phải chấp nhận không có những kì vọng
quá đáng đòi phải đáp ứng ngay lập tức, và phải sử dụng các nguồn lực một
cách tối ưu nhất và với mục đích đóng góp nhiều nhất cho sự thịnh vượng
chứ không phải sử dụng tất cả các nguồn lực theo cách được chăng hay
chớ
. Có lẽ cũng không kém phần quan trọng là không được khắc phục
tình trạng nghèo đói bằng các biện pháp thiển cận như tái phân phối thay vì
phải nâng cao thu nhập, làm như thế là đẩy nhiều nhóm xã hội đông người
thành kẻ thù của trật tự hiện hành. Không được quên rằng tác nhân quyết
định cho việc ngóc đầu dậy của chủ nghĩa toàn trị ở lục địa châu Âu, điều
vẫn chưa xuất hiện ở Anh và Mỹ, là sự tồn tại của giai cấp trung lưu đông
đảo vừa bị truất hữu tài sản.
Chúng ta có thể hi vọng tránh được cái số phận đáng buồn đang đe dọa
chúng ta bằng cách thực hiện một sự tiến bộ vượt bậc về kinh tế, có thể đưa
chúng ta đến những thành tựu mới dù điểm xuất phát của chúng ta có thấp
đến mức nào. Điều kiện chính cho sự tiến bộ như thế là chúng ta phải sẵn
sàng thích nghi với một thế giới đã thay đổi rất nhiều, không để cho những
cân nhắc về tiêu chuẩn sống quen thuộc của những nhóm người đặc biệt
gây trở ngại cho sự thích nghi như thế, và một lần nữa chúng ta phải học
