Lời tựa cho lần tái bản năm 1976
*
Cuốn sách này được chấp bút trong thời gian rảnh rỗi từ năm 1940 đến
năm 1943, khi tôi đang còn bận tâm chủ yếu đối với các vấn đề lí thuyết
kinh tế thuần tuý, nó đã đột ngột trở thành xuất phát điểm cho công việc
trong lĩnh vực mới kéo dài hơn ba mươi năm sau đó của tôi. Sở dĩ có bước
thử nghiệm đầu tiên trong đường hướng mới là vì tôi cảm thấy bất mãn với
cách diễn giải hoàn toàn sai lầm về bản chất của phong trào Quốc xã
trong các giới “tiến bộ” ở Anh. Tôi đã viết một bản ghi nhớ gửi cho Sir
William Beveridge, lúc đó là Giám đốc Trường Kinh tế London và sau đó
là bài báo trên tờ Contemporary Review vào năm 1938, rồi theo yêu cầu
của giáo sư Harry G. Gideonse của Trường Đại học Chicago tôi lại mở
rộng bài báo thành xuất bản phẩm trong loạt Sách mỏng về Chính sách
Công của ông và cuối cùng, khi phát hiện ra rằng tất cả các đồng nghiệp
người Anh có thẩm quyền hơn trong lĩnh vực này đang bận tâm với các vấn
đề khẩn thiết hơn của cuộc chiến, tôi đành miễn cưỡng mở rộng thành tiểu
luận này. Mặc cho sự thành công bất ngờ của cuốn sách - lần xuất bản
không hề được dự liệu trước ở Mĩ còn thành công vang dội hơn cả ở Anh -
một thời gian dài tôi vẫn không cảm thấy vui. Mặc dù tôi đã tuyên bố thẳng
ngay từ đầu rằng đây là cuốn sách chính trị, đa số các nhà khoa học đồng
nghiệp với tôi nói rằng tôi đã sử dụng năng lực của mình trong một lĩnh
vực không thích hợp, và tự tôi cũng cảm thấy không thoải mái khi nghĩ
rằng kiến thức của tôi không cho phép viết về những vấn đề bên ngoài lĩnh
vực kinh tế kĩ thuật. Tôi sẽ không nói về sự phẫn nộ mà cuốn sách đã gây
ra trong một số giới, hay sự khác biệt lạ lùng trong sự tiếp nhận ở Anh và
Mĩ, chuyện này tôi đã nói trong Lời giới thiệu cho xuất bản phẩm bìa mềm
ra lần đầu tiên ở Mĩ cách đây hai mươi năm. Với mong muốn thể hiện tính
chất của phản ứng lan tràn lúc đó, tôi chỉ nhắc đến một triết gia nổi tiếng,
xin được giấu tên, ông này đã viết thư cho một triết gia khác để trách cứ là
đã ca ngợi cuốn sách đầy tai tiếng “mà dĩ nhiên là (ông ta) không đọc” này!
