cuốn sách được viết từ những ngày đầu này cho quảng đại quần chúng độc
giả, giới thiệu cho những ai chỉ muốn làm quen bước đầu với đề tài mà tôi
tin vẫn là một trong những vấn đề đáng lo ngại nhất mà chúng ta cần phải
giải quyết.
Độc giả có thể hỏi phải chăng điều này có nghĩa là tôi sẵn sàng bảo vệ tất
cả các kết luận chính của cuốn sách, câu trả lời là nói chung là khẳng định.
Hạn chế quan trọng nhất tôi phải nhắc đến là trong thời gian qua thuật ngữ
đã thay đổi và vì vậy những điều tôi viết trong cuốn sách có thể bị hiểu
lầm. Khi tôi viết cuốn sách này thì chủ nghĩa xã hội chỉ có nghĩa là quốc
hữu hóa các phương tiện sản xuất và kế hoạch hóa tập trung. Theo nghĩa đó
thì, thí dụ, Thụy Điển hiện nay ít tính chất xã hội chủ nghĩa về mặt tổ chức
hơn nước Anh hay nước Áo, mặc dù Thụy Điển lại được coi là nhiều xã hội
chủ nghĩa hơn. Đấy là do hiện nay chủ nghĩa xã hội có nghĩa chủ yếu là tái
phân phối một cách mạnh mẽ thu nhập thông qua thuế khoá và các thiết chế
của nhà nước phúc lợi. Đối với kiểu chủ nghĩa xã hội loại này, các tác động
mà tôi thảo luận trong cuốn sách xảy ra chậm hơn, gián tiếp hơn và không
toàn diện bằng. Tôi tin rằng kết quả cuối cùng thì vẫn thế, mặc dù quá trình
đưa đến kết quả như thế thì không hoàn toàn giống như cuốn sách này mô
tả.
Người ta thường viện dẫn một cách thiếu căn cứ rằng tôi tuyên bố là mọi
trào lưu theo hướng xã hội chủ nghĩa đều nhất định sẽ dẫn đến chế độ toàn
trị. Mặc dù có mối nguy như thế, nhưng đây không phải là điều cuốn sách
nói. Cuốn sách đưa ra lời cảnh báo rằng nếu chúng ta không sửa đổi các
nguyên tắc trong chính sách của chúng ta thì sẽ xảy ra một số hậu quả rất
không hay, mà hầu hết những người ủng hộ những chính sách đó cũng
không muốn.
Có một điểm trong cuốn sách giờ đây tôi cảm thấy mình sai là tôi đã
không nhấn mạnh đúng tầm quan trọng kinh nghiệm của chủ nghĩa cộng
sản ở nước Nga - đây là sai lầm có thể tha thứ được nếu ta nhớ rằng lúc đó
nước Nga là đồng minh chiến tranh của chúng ta, và lúc đó tôi cũng chưa
giải thoát khỏi tất cả những tín điều của chủ nghĩa can thiệp đương thời,
