quan niệm của nhận thức luận cổ điển: không phải nhờ vào thao tác gọi là
trừu tượng hoá mà chúng ta nâng những cảm giác lên thành tri giác, sau đó
nâng tri giác lên thành những khái niệm, cuối cùng dựa vào những khái
niệm đưa ra những phán đoán, và suy luận. Quá trình trừu tượng hoá ấy
không phù hợp với những gì diễn ra trong thực tế và điều này thì có thể
nhận ra không mấy khó khăn: trong khi tiếp xúc với thế giới bên ngoài cảm
giác không bao giờ nảy sinh như những sự kiện “thuần tuý và đơn giản”
(sau đó mới được trừu tượng hoá), trái lại luôn luôn được lĩnh hội cùng một
lượt với sự gợi lại từ ký ức những sơ đồ đã thiết lập sẵn trong hệ thần kinh
trung ương, được những sơ đồ ấy tiếp đón và ban cho nó những ý nghĩa
phù hợp. Cảm giác như vậy chỉ là cái cớ kích thích bộ máy thần kinh bao
gồm những sơ đồ có sẵn khởi động. Nếu nó được những sơ đồ “tiên thiên”
đó xem là đồng dạng thì sẽ được thừa nhận mời vào để “giải mã”. Ngược
lại, nếu đó là một cái gì thật mới mẻ, thật xa lạ thì nó sẽ bị khước từ, hắt
hủi, sau này sẽ phải khổ cực tiếp xúc, xâm nhập thật nhiều lần mà chưa
chắc đã được coi là thân quen.
Mặc dù quyết liệt chống mọi thứ lý luận thiết kế, nhưng quan niệm của
Hayek về những phạm trù có sẵn trong hệ thần kinh trung ương không thể
không gợi đến một trung tâm lưu giữ những sơ đồ thiết kế, một bộ chỉ huy
điều hợp dữ liệu để tri thức và hành động. Robert Nadeau viết: “... không
một thực tại có ý nghĩa nào tồn tại đối với tinh thần con người mà không
được định hình (formater) tức thời bởi hệ thần kinh trung ương. Không có
một cái gì trong ‘thế giới bên ngoài’ được sắp xếp trước, không có gì tương
ứng một cách khách quan theo phương cách mà cơ thể con người cấu trúc
và tổ chức cái kinh nghiệm nó có về môi trường xung quanh, không có gì
được xem như một vật này, vật nọ, như một phẩm chất này hay một phẩm
chất khác, một tính chất này hay một tính chất khác, trước khi hệ thần kinh
trung ương chưa diễn giải những ký hiệu đến với nó từ khắp mọi nơi. Trong
tình cảnh đó việc kháng cự lại những cái mới như vậy là thông thường,
chuyện xét lại các giá trị cũ trước những tác động mới của hiện thực là
