đắp được chi phí nếu đấy là do một người hay một nhóm nhỏ các nhà
doanh nghiệp tự thực hiện”. Không một hệ thống tổ chức hợp lí nào lại để
cho nhà nước trở thành thất nghiệp cả. Còn hệ thống dựa trên cạnh tranh lại
cần một cơ chế pháp lí được thiết kế một cách thông minh và ngày càng
hoàn thiện hơn. Cơ chế pháp lí hiện nay chưa thể được coi là hoàn thiện,
ngay cả trong lĩnh vực cực kì quan trọng cho việc vận hành của hệ thống
cạnh tranh như ngăn chặn gian lận và lừa đảo, kể cả việc lợi dụng sự kém
hiểu biết của đối tác.
* * *
Công việc thiết lập một hệ thống pháp lí góp phần thúc đẩy cạnh tranh
mới chỉ bắt đầu thì tại tất cả các nước người ta bỗng quay ngoắt sang một
nguyên tắc khác, không thể dung hòa với nguyên tắc cạnh tranh. Vấn đề
không phải là kích thích, cũng không phải là bổ sung mà là thay thế hoàn
toàn cạnh tranh. Quan trọng là phải làm cho thật rõ: cái phong trào ủng hộ
nguyên tắc kế hoạch hóa hiện đại là phong trào bài bác cạnh tranh như đã
đề cập ở trên, tất cả những kẻ thù cũ của hệ thống cạnh tranh đều tập hợp
dưới ngọn cờ mới này. Nhân dịp này các nhóm khác nhau cố gắng giành lại
cho bằng được các đặc quyền đặc lợi mà kỉ nguyên tự do đã bãi bỏ, nhưng
chính bộ máy tuyên truyền xã hội chủ nghĩa đã ru ngủ được tinh thần cảnh
giác lành mạnh mỗi khi có người muốn bãi bõ hệ thống cạnh tranh và làm
cho những người có đầu óc tự do ngả sang quan điểm bài bác cạnh tranh
Lòng căm thù cạnh tranh và ước muốn thay thế nó bằng một nền kinh tế chỉ
huy là chất kết nối duy nhất giữa những người xã hội chủ nghĩa cánh Hữu
và cánh Tả. Và mặc dù “chủ nghĩa tư bản” và “chủ nghĩa xã hội” là những
thuật ngữ vẫn thường được sử dụng để mô tả xã hội cũ và xã hội tương lai,
các thuật ngữ này chẳng những không làm rõ mà còn cố tình che giấu bản
chất của giai đoạn mà chúng ta đang trải qua.
Thế nhưng, mặc dù tất cả những thay đổi mà chúng ta đang chứng kiến
đều đi theo hướng quản lí tập trung toàn bộ nền kinh tế, cuộc chiến đấu
chống cạnh tranh mang tính toàn cầu hiện nay sẽ chỉ tạo ra một cái gì đó
