cái bao đỏ ửng: vậy mà chúng tôi không sợ hãi gì cả, trái lại họ còn làm cho
chúng tôi khoái là khác. Ngày hôm sau, khi họ ra đi, chúng tôi không khỏi
tiếc nhớ tuy rằng để tiếp đãi, gia đình tôi đã phải làm thịt hết cả gà vịt, lợn
cùng một con bê. Những binh sĩ dù có kỷ luật cao đến đâu thì cũng phải ăn
chứ!
Nhưng rồi cục diện thay đổi và một năm sau đó, đạo quân của Phan phải rút
khỏi huyện tôi. Lợi dụng lúc tình hình trống rỗng, không có kỷ cương đó,
một số các tiểu Xứ quân, không lý tưởng, không kỷ luật nổi dậy cướp bóc
khắp nơi. Đám bộ hạ dã man, rách rưới, đói khát, vô kỷ luật, không lương
bổng chỉ theo họ vì được thả lỏng đi cướp bóc. Thế là chúng tôi sống trong
phập phồng lo âu suốt bốn tháng giao thời, hết nghe tin đồn cướp bóc lại
đến tin đụng độ tại các vùng kề cận. Chúng tôi ngồi đợi đám quân ăn cướp
ào vào Sầm-Giang như người ta ngồi nhìn đám châu chấu ào xuống ruộng
đồng.
Một buổi chiều, chúng tôi ngồi ở ngoài vườn, không khí ấm dễ chịu và
thoáng mùi hăng hắc của các bông cúc. Tôi còn nhớ, má tôi ngồi trong căn
nhà mát và đang thêu mấy tấm lụa mầu thật tươi. Mấy chị em tôi chơi đùa
bên cạnh bà. Côn trùng đua nhau kêu ran đón mừng những ngày nắng ấm
cuối cùng của mùa thu trước khi mùa đông giá lạnh tới.
Hình như có tiếng kim khí khua kêu loong koong hay tiếng bụi cây bị sô
dạt, bởi vì hốt nhiên, tất cả chúng tôi đều ngoảnh đầu nhìn về phía bờ dậu
đầy những hoa trắng xóa và vàng ối; và một cái đầu người ghê tởm đang
dương mắt nhìn chúng tôi. Chiếc mũ trận đen xám bẩn thỉu chụp trên
khuôn mặt gớm ghiếc với nụ cười khinh nhờn và dễ ghét, nhất là cái mũi đã
mất, chỉ còn lỗ đen sâu hoắm. Một chiếc đầu nữa nhô lên, rồi lại một chiếc
nữa: khuôn mặt nào cũng gớm ghiếc. Má tôi đứng bật dậy. Bà vẫn chăm
chú nhìn thẳng ba bộ mặt ghê tởm đó trong khi hai tay bà quơ ra kéo chúng
tôi nép sát vào bên bà. Ba tên lính cười hô hố và hết cất lời trêu chọc lại
