các bài học hay qua các lần xem kịch. Với cái miệng mau mắn, chàng đi
đâu mà chẳng lọt. Chàng có thể là một bạn đồng hành vui tính và các người
đánh xe lừa đều khoái chí mà cho chàng quá giang, ngồi ngất ngưởng trên
đống hàng. Dọc đường, cũng với cái miệng mau mắn, chàng đã xin được tá
túc qua đêm tại các nông trại. Sau bẩy ngày lặn lội, chàng đã đến được
Thiên-Tân, từ đây chàng đáp tầu thủy đi Thượng-Hải và bắt được liên lạc
tại đó. Đây là câu chuyện Pao kể lại mỗi khi chàng muốn kể. Khắc khổ,
chính xác, không lo nghĩ vẫn vơ về các nỗi sợ hãi, mệt nhọc, thương tiếc
các đồng chí hay về các nỗi kinh hoàng, cô đơn và vô vọng. Chàng không
hề cho cuộc hành trình đó có gì là phi thường cả.
Tuy nhiên, nhiều năm sau, tôi không khỏi thắt bụng mỗi lần nghĩ đến chàng
thiếu niên tự tin đã quay gót từ bỏ ngôi nhà quen thuộc, từ bỏ những bức
tường thành xám ngắt phong rêu của Bắc-Kinh, bước đi không hề một lần
quay lại thương tiếc.
Đối với cả hai tôi, Bắc-Kinh là tổ ấm không nơi nào có thể thay thế được.
Mặc dù những thảm cảnh diễn ra hàng ngày, không khí vẫn khoác một vẻ
bình yên, một sự nhịp nhàng trầm lặng bất biến. Nơi đó phảng phất một vẻ
đẹp, nổi bật trong cái dáng buồn trang trọng của thành phố. Chúng tôi đã
khơi lại đóng tro tàn lịch sử đầy dẫy các cuộc xung đột và hào quang, nhiều
đến nỗi, chúng tôi đã đạt được tâm hồn chín chắn, một trí khôn trước tuổi.
Vẻ đẹp của Bắc-Kinh không phải chỉ là một thắng cảnh dễ nhìn. Cần phải
có một danh từ mới để diễn tả vẻ đẹp đó, bởi vì nó tỏa ra một sức mạnh,
một hào khí, một vẻ trang nghiêm tôn kính, bầu trời xanh ngắt, một mầu
xanh cô đọng nhưng mỏng manh đến cái độ có thể bị rạn nứt như một chiếc
bình sứ nếu như các tiếng động trong thành phố mà vang lớn hơn tiếng thì
thào. Nhưng đám thị dân Bắc-Kinh lại có vẻ hiền lành và tiếng nói của họ
nghe nhẹ và mơ hồ, tiếng bánh xe nghiến trên mặt đường bị tắt nghẹn trong
đám bụi và các tiếng động trên đường phố đều nhịp nhàng, nỉ non, đến cái
độ mà bầu trời cong vút trên đầu vẫn còn nguyên vẹn. Tại chân trời, rặng
