Cuốn lịch cũ tức là âm lịch, đầy những ngày lễ, tết; mỗi ngày lại có một cái
cớ- nếu thực sự cần một cái cớ- để mời bạn bè thân thuộc đến thưởng thức
các món ăn đặc biệt của từng mùa hay để đi từ nhà này sang nhà kia, từ bạn
này sang bạn khác mà ăn mà uống; ăn, lúc nào cũng ăn. Ngày tết Đoan Ngọ
với những cái bánh ú, tết Trung Thu với bánh dẻo bánh nướng, tết Nguyên
Đán với bánh tét, bánh ngọt và các bánh"quế" mỏng như tờ giấy cùng
những loại rau đầu mùa.
Mỗi khi nhớ đến Bắc-Kinh là lòng chúng tôi lại thấy trống rỗng và cô đơn.
Nhà chúng tôi- căn nhà bé nhỏ ở đầu đường của gia đình tôi và cái dinh cơ
đồ sộ với các dẫy nhà nối đuôi nhau của gia đình Pao- đứng lặng lẽ và
hoang tàn. Người giữ nhà chập chững bước ra khỏi phòng để hứng lấy ánh
nắng mùa đông. Đấy là sinh vật duy nhất còn qua lại trong dẫy sân hiu
quạnh... Chúng tôi nghĩ đến Bắc-Kinh với cái tên kiêu hùng như là"Kinh
Đô Miền Bắc". Chính tại nơi đây, hai đứa chúng tôi đã cùng nhau thả bộ đi
xem các dinh thự trong Hoàng thành- những bức tượng đỏ như son, những
mái ngói vàng óng rực rỡ- khắp sân điện lót đá cẩm vân với những dẫy
hành lang trạm trổ đầy những sư tử cùng kỳ lân- hàng tảng đá bạch vân đã
được hàng ngàn thớt voi chở từ các mỏ đá từ các vùng biên giới Miến-
Điện, qua hàng ngàn cây số của nước Trung-Hoa rộng bao la. Đấy, cái huy
hoàng cùng cực của các vị hoàng đế từ hàng trăm năm qua ở cả đấy. Máu,
mồ hôi đã cất lên những dinh thự điện đài của Hoàng cung; đó là chưa kể
những sưu cao thuế nặng đánh lên đầu đám dân nghèo. Đối với nhiều người
trẻ tuổi Trung-Hoa, đó chỉ là những dinh thự của bạo lực độc tài.
Đúng lắm! Nhưng hãy im lặng mà ngắm cái vẻ hùng vĩ của nó dưới ánh
nắng mặt trời. Mọi thứ đều cân bằng, chắc chắn, chính xác: các bãi sân im
lìm, phẳng như mặt nước, kiến trúc đúng theo phương hướng và chuyển
vận mặt trời đông, nam, tây, bắc. Các lớp sân trước nhà cứ cao dần làm nền
cho các cung điện hùng vĩ với những lớp tường đỏ chót, rực rỡ óng ánh còn
hơn ánh mặt trời chiều; với những cái cổng tò vò lớn; với những mái nhà
vàng óng ánh uốn thành những vòng cung dũng mạnh. Đó là hình dạng mà
