những thời đại hoàng kim đã trôi, đã biến mất mà các điển tích đã phai mờ
qua thế kỷ. Khi lịch sử cô động thành những niên kỷ, những biến cố nhất
định, nó chỉ là một danh sách thảm hại kể lại các vụ thảm sát, các cuộc
chiến tranh, các cuộc xâm lược với các thành phố và các nền móng văn
minh bị hủy hoại cách vô lối, không có lý do. Tại Trung-Hoa cũng như tại
các nước khác, lịch sử đã trải qua nhiều ảo giác cứu độ: sự khinh miệt
quyền thế, của cải của các bậc hiền sĩ. Hoặc sự viên ngộ chánh quả của một
vị Phật hay lòng khiếm ái sâu xa của Chúa Giê-su ảnh hưởng lên dù chỉ rất
yếu ớt- giòng lịch sử thế giới, có một số người đã cách biệt khỏi trào lưu
xiển dương những cuộc tàn phá, hỗn loạn, bi thảm, và tàn bạo của chiến
tranh. Tôi theo cái đám người ít ỏi đó và thuộc hạng những người tự gọi
là"chủ hòa". Hòa Bình không có thực, nếu không nói là chỉ có trong trí
tưởng. Tất cả các thời đại hoàng kim cổ xưa đều chỉ là những thần thoại.
Chúng tôi, thế hệ chúng tôi, những con người của tương lai, chúng tôi phải
hình thành, trong cuộc sống thực, một thế giới khác, hòa bình và hợp tác
chân thành giữa các quốc gia. Chúng ta phải từ bỏ chiến tranh, dù đó là một
cuộc tự vệ. Bởi vì tất cả mọi cuộc chiến tranh đều có thể ẩn núp dưới chiêu
bài đó và chỉ dẫn đến thù hận và bạo lực.
Vào thời gian này, tôi đã tìm thấy Thánh-kinh Thiên-chúa-giáo và đây là
các lời thâu góp tất cả các lời mà tôi đã đọc đi đọc lại không ngừng và sự
thật cao cả tiềm ẩn trong đó đã khiến mắt tôi rưng lệ: Sung Sướng thay
những kẻ nghèo hèn, vì rằng họ sẽ thừa hưởng thế gian.
Cái điều tin tưởng minh bạch và vững chắc ngày nào của tôi bây giờ đã
biến mất. Tôi đã biết rằng chiến tranh không phải là một sai lầm toàn diện,
rằng còn có những thứ, cách dày đạp, hạ giá con người còn hơn cả hành
động giết người kinh tởm. Đến lúc mà tôi dần dần hiểu được cái sức mạnh
của tội ác có thể tác hại như thế nào cho một quốc gia bị xâm chiếm: tôi
thường nghe đến các tiệm hút thuốc phiện, các ổ điếm ở Bắc-Kinh- tổ ấm
của tôi. Tôi không thể bám riết vào lòng tin tưởng của một quan niệm chủ
hòa tuyệt đối nữa. Với tấm lòng đau nhức, cũng giống như hàng triệu người
