có mang thư giới thiệu của một người bạn khác quen với gia đình. Tất cả
những người đó đều được gia đình lưu dưỡng và họ sẽ ở lại nhà cho đến
khi họ hết còn thấy cần thiết.
Người ta nhận bạn cũng gần tự nhiên như nhận bà con và sợi giây ràng
buộc cũng chặt chẽ như vậy. Ta gia nhập một hội đoàn, vào một nghề gì, đi
du học ngoại quốc, giữ một nhiệm vụ gì đó: bất cứ ai ở chung quanh ta đều
là bạn cả. Mối giây đó hết sức chặt chẽ đối với những người cùng học một
trường; họ coi nhau như anh em ruột thịt. Tất cả những sinh viên sỹ quan
của trường Vỏ-bị Trung-ương đều là anh em kết nghĩa của Pao cả.
Luật tắc của tình bạn rất khắc khe. Không bao giờ được phụ bạn bè. Trong
mọi trường hợp luôn luôn có một giải pháp nhờ vào tình bạn hữu đó. Đó là
cái hệ thống bạn bè phức tạp của chúng tôi, nó chịu trách nhiệm một phần
lớn những gì là tốt đẹp và một phần những tệ trạng trong tổ chức xã hội của
chúng tôi...
Chúng tôi đặt chân đến Hồng-Kông như hai người ngoại quốc trong một
thành phố xa lạ, rồi bạn bè xuất hiện từ khắp mọi nơi cứ như là ảo thuật. Có
những người quen không gặp mặt đã hàng năm bỗng gọi tên chúng tôi ơi ới
ở ngoài đường. Họ nhất định mời chúng tôi đến dùng cơm, tuy chúng tôi
biết rõ rằng điều đó sẽ làm quỹ gia đình ít ỏi của họ thiếu hụt. Mọi người ai
cũng sẵn lòng hy sinh thì giờ và sẵn lòng lưu dưỡng chúng tôi không tính
toán. Chiến tranh đã đưa đẩy họ trôi dạt đến đây; người này là dân tị nạn,
kẻ kia là công chức. Chúng tôi đã gặp họ lần chót ở Bắc-Kinh hay ở Thiên-
Tân gì đó. Chúng tôi đã từng ở trong những dinh cơ rộng rãi và sang trọng
của họ, chia sẻ nếp sống an vui nhàn hạ của họ. Chúng tôi lại gặp họ, hết cả
đất đai của cải, sống chui rúc trong những căn phòng bé tí xíu ở Hồng
Kông; dầu vậy, họ vẫn giữ lấy cái tính khí và cái triết lý nhân sinh sâu xa
của nòi giống, cái triết lý nó giúp chúng tôi biết vui hưởng những gì tốt
lành nhất trong bất kỳ trường hợp khốn khổ nào.
