cuối cùng... Họ sẽ ở lại để giám sát, canh chừng việc rút lui. Rồi sau khi đã
chắc chắn rằng mọi thứ gì có thể mang đi đã được mang đi, mọi thứ gì có
thể phá hủy đã được phá hủy, để không cho rơi vào tay địch bất cứ thứ gì
hữu ích hay giá trị cả, họ sẽ lên tầu bay và ra đi, yên trí vì đã hoàn tất một
việc lớn.")
Tôi giữ riêng những điều đó cho tôi, chỉ có thời gian và sự kiện mới có thể
thuyết phục được cô James. Tuy nhiên, trong khi các tư tưởng của tôi đang
quay cuồng chung quanh đề tài ấy, đột nhiên sự thực bừng sáng lên trong
đầu tôi: "Hán-Khẩu sắp thất thủ". Cơn khủng hoảng, nó đây, rất kề cận!
Người ta đang rút quân. Chính phủ đã ra đi. Hán-Khẩu đã bị bỏ...
Lần đầu tiên, không nông nổi mà cũng không quá bình thản đến cái độ khác
thường, tôi nhìn thấy rõ viễn ảnh thất thủ của Hán-Khẩu. Cũng giống như ở
Thượng-Hải, người ta có thể xin ty nạn trong các nhượng địa: nhưng dù
không bị đe dọa thể chất tôi cũng vẫn sẽ đau khổ khi không được hút thở
không khí trong lành của nước Trung-Hoa tự do. Tôi sẽ bị phân cách với
Pao, người chồng thân yêu mới cưới có hai ngày của tôi. Có thể, tôi sẽ bị
cuốn hút vào trong cơn lốc vô vọng và ma túy như vài người bạn ở Bắc-
Kinh của tôi. Phải chịu đựng một cuộc sống buồn nản, không mục đích,
sống trong sự hàng phục, phải cúi đầu kính cẩn chào mấy tên lính Nhật
đứng gác ngoài đường phố, phải lo sợ không được tự do ăn nói, ta sẽ không
còn làm chủ được mình nữa, không còn sáng suốt nữa. Không có gì dễ cho
bằng việc buông thả du mình vào cái mông lung bay bổng của thuốc phiện,
nó không còn nguyên vẹn là cuộc sống nữa. Khi tôi còn làm tại Hán-Khẩu,
tôi đã không tiên liệu cục diện lại có thể thay đổi nhanh chống như thế. Khi
tự kiểm chứng, hình như tôi đã nghĩ đến việc ở lại cho đến phút chót chỉ vì
phách lối. Cái phút chót đó đã đến sớm hơn tôi dự liệu nhiều. Tôi đã bị mắc
bẫy! Không còn cách nào mua được một vé xe lửa hay tầu thủy. Tôi không
còn đủ sức vác ba-lô lên vai và đi bộ hàng trăm cây số để đến Trường-Sa
hay Trùng-Khánh như những người khác. Tôi đã hết cách. Không còn ai để
cầu mong giúp đỡ: tất cả bạn bè của Pao đã đi cả rồi.
