– Về sau, tôi mới hiểu rằng thế là xong, tôi không còn hy vọng gì nữa…
Tôi không thể lấy được người đàn bà mà tôi yêu quý, nghĩa là vợ góa của
Quân. Tôi, tôi không thể lợi dụng được cái chết của Quân, cái chết mà tôi
cũng có chịu một phần trách nhiệm! Anh Đức ơi, tưởng anh cũng tin được
rằng dù sao đi nữa thì tôi cũng là một người, có một lương tâm… mà đã có
lương tâm thì phải tự xử! Thế là hết! Bao nhiêu hy vọng, bao nhiêu điều mơ
mộng, hết sạch!
Đức bỗng ngậm ngùi đỡ lời:
– Chính ra thì có phải vì anh mà Quân chết đâu.
Việt Anh hấp tấp đáp:
– Phải, việc của tôi, trước mắt anh, không ghê tởm như một việc giết
người đã đành. Nhưng đối riêng với tôi thì khác hẳn… Tôi không thể cầm
đến bút mà hô hào nhân đạo với công lý gì nữa. Vậy mà tôi vẫn làm cái
nghề kêu đòi công lý với nhân đạo! Thật vậy, khi người ta đã làm một việc
như tôi làm rồi, thì người ta không có quyền nói đến nhân đạo nữa, có phải
thế không?
Hằng lau nước mắt, hỏi:
– Thế bấy lâu nay, anh sống bằng cách gì?
Việt Anh lắc đầu rồi ngồi phịch xuống ghế mà đáp:
– Tôi có sống nữa đâu! Tôi có sống cái đời của tôi như xưa đâu! Tôi bây
giờ sống vì quân bài lá bạc, hôm nào vận đỏ thì có tiền uống rượu và hút
thuốc phiện, mà hôm nào thua thì nhịn! Vả lại tôi cũng không thấy đói bao
giờ. Có tiền thì một ngày bốn năm bữa tiệc cũng được, mà hết tiền thì hai ba
ngày nhịn ăn cũng chả sao.
– Trời ơi! Những điều anh kể ra nghe thảm hại quá! Tôi không ngờ một
người như anh mà nay đến nỗi hết nghị lực…
– Nghị lực để làm gì?
– Để kiến thiết lại cuộc đời…
Anh rền rĩ:
