EMMA - Trang 64

mức. Liệu Harriet Sminh dựa vào đâu – hoặc là do lai lịch, bản thân hoặc
học thức – để tạo vị thế cao hơn Robert Martin? Không ai rõ cha mẹ cô bé
là ai, có lẽ cô không có của cải vật chất gì cả, và chắc chắn là không có
nhân thân đáng vị nể. Người ta chỉ biết cô là học sinh nội trú ở một trường
tầm tầm. Cô không phải là người có óc phán xét giỏi, cũng không phải có
tri thức cao. Cô không được giáo dục để làm việc gì hữu dụng, cô còn quá
trẻ và quá giản đơn nên không thể tiếp thu điều gì có ích cho mình. ở tuổi
này cô không có kinh nghiệm gì với cuộc đời, và với đầu óc còn khờ khạo
hẳn cô không được trang bị gì để tự lập thân. Cô xinh và hiền, chỉ có thế.
“Anh, anh chỉ có chút băn khoăn là về phần anh ấy, có thành quả chưa cân
xứng với khả năng, và thân thể kém cỏi. Về tình trạng vật chất, anh cho là
anh ấy có thể làm tốt hơn, còn nếu có người bạn đời biết điều và đắc lực thì
vật chất còn khá hơn nữa. Nhưng anh không thể lý luận như thế đối với một
người đang yêu, vả lại anh còn tin cô ấy sẽ không phải chịu thiệt gì để sống
trong gia cảnh như thế mà với người tháo vát như anh ấy thì sẽ khấm khá
hơn lên. Anh nghĩ cuộc hôn nhân này là có lợi cho cô ấy, và không có chút
băn khoăn nào (đến bây giờ anh vẫn không có) khi cho rằng cô ấy đã gặp
vận may.
“Anh cũng tin là em sẽ cảm thấy hài lòng. Anh đã nghĩ ngay rằng em sẽ
không thấy tiếc vì cô bạn rời xa HIghbury khi cô ấy được yên bề gia thất tốt
như thế. Anh còn nhớ đã nhủ thầm “Ngay cả Emma dù có ý che chở cho
Harriet cũng phải nghĩ đây là cuộc hôn nhân tốt”.
- Em phải lấy làm ngạc nhiên vì anh hiểu quá ít về Emma nên mới nhủ
thầm như thế. Cái gì? Anh thử nghĩ xem một nông dân (anh Martin chỉ là
thế theo mọi cảm nhận và giá trị) mà lại có cuộc hôn nhân tốt với cô bạn
thân của em! Em mà lại không tiếc cô rời xa Highbury để cưới người mà
em chưa bao giờ chịu giao thiệp! em ngạc nhiên thấy anh nghĩ như thế. Tin
em đi, cảm nghĩ của em hoàn toàn khác. Em bắt buộc phải cho rằng lời anh
nói là không công tâm chút nào. Anh không công tâm khi nói về thân thế
của Harriet. Những người khác và cả em đều phán xét khác hẳn. Anh
Martin có thể giàu có hơn, nhưng chắc chắn anh ấy ở địa vị xã hội thấp
hơn. Xã hội mà cô ấy giao du còn cao hơn xã hội của anh ấy nhiều. Hôn