Ấn Độ
Thái độ hòa giải của Trung Quốc đối với Ấn Độ là một ví dụ nổi bật nữa
cho thấy thiện chí sẵn sàng nhượng bộ của Trung Quốc trong việc hàn gắn
quan hệ ở châu Á, ngược hẳn với thái độ thiếu kiên định đầy cảm tính đối
với Nhật Bản. Ấn Độ là một đối thủ tiềm tàng - có khả năng cạnh tranh với
Trung Quốc về vai trò lịch sử quan trọng ở châu Á, về quy mô dân số, lãnh
thổ và mức tăng trưởng. Hai gã khổng lồ này có quan hệ thù địch trong suốt
Chiến tranh Lạnh và đã đụng độ trong một cuộc chiến tranh biên giới tuy
ngắn ngủi nhưng đau thương năm 1962. Trung Quốc thiết lập quan hệ thân
thiết với Pakistan, bán công nghệ hạt nhân và tên lửa cho nước này để làm
đối trọng với Ấn Độ, lúc đó đang dưới sự bảo trợ của Liên Xô. Quan hệ
quân sự và chính trị của Trung Quốc với Pakistan vẫn thân thiết. Cho đến
tận gần đây, kim ngạch thương mại giữa Trung Quốc và Ấn Độ vẫn chỉ nhỏ
giọt (chỉ 3 tỉ đô la năm 2000). Giữa hai nước không có đường bay thẳng cho
đến tận năm 2002. Tranh chấp biên giới là một nguyên nhân chủ yếu dẫn
đến va chạm giữa hai bên.
Ấn Độ đã khiến chính phủ Trung Quốc nổi giận khi quốc gia này lần đầu
tiên thử vũ khí hạt nhân năm 1998 sau vụ “thử hạt nhân vì mục đích hòa
bình” năm 1974 - không phải vì bản thân vụ thử, mà vì Thủ tướng Vajpayee
gửi thư cho Tổng thống Clinton (công khai) nói rằng vụ thử này là vì mối đe
dọa Trung Quốc.
Trung Quốc bắt đầu nỗ lực hâm nóng mối quan hệ với Ấn Độ từ năm
1979, đây là một phần của chiến dịch láng giềng hữu hảo với tất cả các nước
ở châu Á. Quan hệ hai nước được cải thiện đáng kể sau chuyến thăm Trung
Quốc của Thủ tướng Ấn Độ Rajiv Gandhi năm 1988. Đặng Tiểu Bình nói
với Gandhi: “Hai bên hãy cùng gác lại thời kỳ không vui trong mối quan hệ
quá khứ và hành xử mọi việc với lòng hướng tới tương lai.”374 Hai nước
thỏa thuận đặt sang bên vấn đề tranh chấp biên giới chưa giải quyết được để
