tại Bắc Kinh ngày 9 tháng Tư. Không một tờ báo, trang mạng điện tử hoặc
kênh truyền hình nào được phép đưa tin về các cuộc biểu tình. Tuy nhiên,
đến cuối tuần thứ ba, các cuộc biểu tình đã tăng mạnh, khó kiểm soát, và đã
lan rộng ra mọi ngóc ngách của Trung Quốc, bao trùm tổng cộng hai mươi
lăm thành phố. Sinh viên biểu tình đã nhận được sự hưởng ứng của những
người làm công ăn lương và những người thất nghiệp, cũng như của những
doanh nhân dạt dào lòng yêu nước, mong muốn được thể hiện rằng họ đứng
lên vì một điều gì đó hơn là chỉ biết kiếm tiền.
Nhưng xét từ góc nhìn của các nhà lãnh đạo Đảng Cộng sản, điều đáng lo
ngại nhất là việc các cuộc biểu tình đã được tổ chức theo một phương thức
mới. Những người tổ chức biểu tình đã “lách” được lệnh cấm của chính phủ
buộc chủ các trang mạng lớn nhất Trung Quốc xóa bỏ các thông tin về kế
hoạch biểu tình bằng cách sử dụng các trang mạng quy mô nhỏ, các trang
mạng cá nhân, gửi thư điện tử đồng loạt tới nhiều người nhận rồi đề nghị
người nhận chuyển tiếp thư qua Internet và gửi các tin nhắn qua điện thoại
di động. Thông báo về biểu tình đã được chuyển tới tôi và nhiều nhà nghiên
cứu Trung Quốc khác ở nước ngoài, với ngụ ý để chúng tôi, và chắc hẳn là
cả cảnh sát Trung Quốc, biết về cuộc biểu tình này trước khi nó diễn ra.
Ngay trước khi diễn ra cuộc biểu tình ngày 9 tháng Tư tại Bắc Kinh, chính
phủ Nhật đã khuyến cáo những người Nhật ở tại Trung Quốc về cuộc biểu
tình này. Tuy nhiên, biện pháp mà Đảng Cộng sản thường sử dụng để xua
tan các cuộc biểu tình của người lao động địa phương hoặc của nông dân -
kiểu thông cảm với người tham gia biểu tình, bắt giữ những người tổ chức
biểu tình và ngăn cản làn sóng biểu tình lan sang các khu vực khác - đã
không có tác dụng trong việc giải tỏa cuộc biểu tình mang tính phi tập trung,
trong đó những người tham gia tự lôi kéo nhau, chứ không có tổ chức hay
nhóm lãnh đạo nào.454 Các cuộc biểu tình năm 2005 là thử nghiệm đầu tiên
của Trung Quốc về một hình thức hành động tập thể kiểu mới nhờ vào các
công nghệ, mô phỏng cuộc “Cách mạng Da cam” đã diễn ra tại Ukraine,
nhưng chắc chắn đấy không phải là những cuộc biểu tình cuối cùng.
Cuộc biểu tình vào ngày 16 tháng Tư tại Thượng Hải, thành phố quốc tế
nhất của Trung Quốc, là cuộc biểu tình đông đảo nhất và bạo lực nhất. Một
