Cần thể hiện khuôn mặt nào với Hoa Kỳ?
Các nhà lãnh đạo Trung Quốc giờ lại phải đối mặt với một tình thế tiến
thoái lưỡng nan trong quan hệ với Hoa Kỳ. Một mặt, sự thành công của
Trung Quốc và quyền lực của chính những nhà lãnh đạo Trung Quốc phụ
thuộc vào hợp tác với Hoa Kỳ. Nếu Hoa Kỳ tuyên bố Trung Quốc là kẻ thù
trong cuộc Chiến tranh Lạnh mới và cố gắng bao vây kinh tế Trung Quốc,
tăng trưởng kinh tế và việc làm của Trung Quốc sẽ suy giảm, và các vấn đề
trong nước sẽ gia tăng mà chẳng cần đồng minh nào của Hoa Kỳ cùng vào
hùa. Một sự thể hiện thù địch về mặt quân sự của Hoa Kỳ sẽ buộc Quân Giải
phóng Nhân dân Trung Quốc và dư luận quần chúng yêu cầu chính phủ
Trung Quốc đầu tư thêm nguồn lực để xây dựng quân đội, và làm tăng nguy
cơ xảy ra chiến tranh. Một học giả Trung Quốc giải thích: “Kinh nghiệm và
bài học lịch sử cho thấy một cường quốc mới nổi muốn phát triển được cần
biết hợp tác với các cường quốc vượt trội trong hệ thống quốc tế.” Đó là
cách Hoa Kỳ vươn lên mà không gây ra xung đột với Anh quốc trong thế kỷ
19. Cách tốt nhất để Trung Quốc trỗi dậy hòa bình là hành động như một
cường quốc có trách nhiệm và hợp tác với siêu cường hiện nay, chính là Hoa
Kỳ.
Nhưng mặt khác, trong nội bộ Trung Quốc, các nhà lãnh đạo khác, công
chúng, và quân đội muốn các nhà lãnh đạo Trung Quốc phải đứng lên chống
lại Hoa Kỳ. Tư tưởng dân tộc chủ nghĩa dâng cao, đã được các chính sách
tuyên truyền của chính phủ, truyền thông thương mại và Internet đổ thêm
dầu vào lửa. Hoa Kỳ, với tư cách siêu cường vượt trội trên thế giới, đương
nhiên trở thành đối tượng cho sự nghi kỵ và ghen ghét ở Trung Quốc cũng
như ở nhiều nước khác trên thế giới, đặc biệt sau cuộc chiến của Hoa Kỳ ở
Iraq. Một lãnh đạo Trung Quốc nếu có quan điểm cơ bản chống Hoa Kỳ sẽ
luôn được đánh giá cao hơn người nhượng bộ Hoa Kỳ. Thỏa hiệp thường
được coi đồng nghĩa với đầu hàng. “Mềm yếu trước sức ép bên ngoài có thể
