hiểu được ngôn ngữ của những sự vật câm lặng”
. Theo Baudelaire,
nguyên tắc mĩ học của thơ ca thuộc về nghệ thuật biểu tượng. Ông nhấn
mạnh chính “trí tưởng tượng đã dạy cho con người cái ý nghĩa tinh thần của
màu sắc, của đường nét, của âm thanh, của mùi hương, từ khởi thủy nó đã...
tạo ra phép ẩn dụ”
. Đọc thơ Hàn Mạc Tử, ta thấy lời thơ cũng đầy ánh
sáng. Thi cảm, thi ảnh được “nuôi mãi trong nguồn ánh sáng thiêng liêng”.
Thi nhân “say sưa đi trong mơ ước”, “đi đến cõi ước mơ hoàn toàn”, “ọc ra
từng búng thơ sáng láng”. Thế giới thơ Hàn Mạc Tử có vẻ đẹp của một giấc
mộng.
Verlaine chủ trương giấc mơ hơn thực tại. Hàn Mạc Tử cũng nói nhiều
đến giấc mơ, cảnh chiêm bao, tới thế giới không nhìn thấy. Theo Hàn Mạc
Tử, ý thơ nảy sinh từ trời mộng, thơ diễn tả “những tiếng ca của tình cảm,
của tưởng tượng, của mơ màng” (Không nên có luật thơ mới, Chiêm bao
với sự thật), thi sĩ bị ánh sáng của chiêm bao vây riết. Theo tôi, bài thơ Đây
thôn Vỹ Giạ khá tiêu biểu cho khuynh hướng tìm tòi sáng tạo này. Vì rằng,
để có được Đây thôn Vỹ Giạ, Hàn Mạc Tử đã phải đối thoại âm thầm với
tấm bưu ảnh, đối thoại với đối tượng lặng câm, với tình yêu đơn phương vô
vọng. Hình thức đối thoại ảo đã truyền tải được khát vọng được yêu, được
sống mãnh liệt của nhà thơ. Nhà thơ phá vỡ thế độc thoại bên trong để tạo
vẻ đối thoại ảo. Đường nét huyền ảo xa vời của thôn Vĩ hiện về trong tâm
thức đau thương của một hồn thơ cô đơn cảm thấy mình đang rời bỏ trần
gian từng ngày. Thi sĩ tưởng tượng ra một cố nhân đang mong chờ mình,
mời mình về thôn Vĩ. Thi sĩ mơ tiếng gọi thiết tha trìu mến của người
thương, ao ước nghe thấy lời chào mời giục giã của cô gái ấy. Thế giới Đây
thôn Vỹ Giạ tràn đầy ánh sáng, thực ảo chập chờn chuyển hóa lẫn nhau.
Con thuyền thơ cứ chảy trôi trong thế giới mộng ảo, trong cõi mơ.
Nếu thơ Xuân Diệu đề cập nhiều đến sắc và hương thì thơ Hàn Mạc Tử
nói nhiều về âm thanh và ánh sáng. Chỗ mạnh của Hàn Mạc Tử là cảm
nhận được ánh sáng và âm điệu của sự vật. Hàn Mạc Tử quan niệm: đời
sống bí mật riêng tư của sự vật nằm ở ánh sáng và âm điệu của nó.
