- Mợ ạ. Canh về hưu rồi đấy.
- Ông Canh, có phải ông Canh bạn cậu không?
- Phải.
Nga kinh ngạc:
- Về hưu! Mới ngoài bốn mươi tuổi mà đã về hưu?
An cười chua chát:
- Nói nó bị thải thì đúng hơn.
Trong hoạn giới còn ai không biết tiếng Canh cái anh chàng luôn luôn
chiếm đầu lớp từ khi ở năm thứ nhất trường Bảo hộ cho tới năm đỗ trúng số
một kỳ thi hậu bổ. Thế rồi, từ ngày xuất chính, đóng bền ở chức tri huyện
hạng ba, cho tới ngày nay bị thải hồi vì bất lực.
Những mẩu chuyện đời chàng mà người ta thường đem ra kể mua vui
trong bữa tiệc tỏ rằng chàng có đủ các nết xấu của một ông quan, và khiến
ai nấy đều phải tự hỏi: "Không biết hắn lạc vào đấy làm gì?".
Một lần ông Công sứ hẹn chàng đúng bẩy giờ hôm sau đến đợi ông ta ở
toà để cùng đi khám một quãng đê. Chàng về huyện đi ngủ sớm, và đặt
đồng hồ báo thức ở ngay đầu giường. Nhưng khi nghe chuông gọi, chàng
quên bẵng, bất giác đưa tay ra kéo cái hãm lại. Và mãi hơn chín giờ, vụt
nhớ ra, chàng mới hoảng hốt đến toà thì vừa gặp ông Công sứ trở về.
Lại một lần ông Tuần phủ gửi danh thiếp tìm chàng lên tỉnh có ỷiệc cằn.
Đương lúc mải đọc tiểu thuyết chàng mơ màng tưởng đó là thiếp mời dự
tiệc, liền hấp tấp gửi thiếp phúc đáp với hai chữ gọn thon lỏn: “Xin kiếu!".
Cũng có khi sự ngây thơ khờ khạo của chàng làm cho người ta vừa tức
cười, vừa cảm động: Một năm nước to, tỉnh sức về cho chàng bắt năm
nghìn phu đi hộ đê. Trước mặt nhân dân, chàng diễn thuyết nói đáng lẽ việc
giữ đê là việc của sở Lục lộ và dân có quyền đòi tiền công. Nghe mấy lời
rất hợp lý của quan, dân phu bỏ ra về cả. Nhưng khi nghe tin chàng sắp bị
cách, nhân dân toàn huyện bỗng lại kéo ra để làm việc, và vì thế chàng
được vô tội.
- Người thật thà như thế, làm quan sao được?
An cười bảo vợ:
