Trong bọn, ngồi xen là một ông lãnh binh. Ông này tuy không thuộc phái
văn học, nhưng hàm cao nên ở đám tiệc nào cũng được ngồi trên. Thấy
mấy cụ cử, tú già ra chiều khinh con nhà võ biền và luôn miệng khoe với
nhau rằng làng mình là một làng văn vật, ông lãnh cáu tiết kể một câu
chuyện sáo:
- Thưa các cụ, ngày xưa có một người khi sống làm nhiều điều ác quá.
Lúc chết xuống âm phủ, vua Diêm Vương luận tội, rồi cho lên đầu thai làm
một ông tú tài.
Ông tú Viêm, đã thừa biết cái kết luận câu chuyện cũ rích, cất tiếng cười
ha hả ngắt lời:
- Thưa ngài, thiết tưởng phải dầy công học tập, phải thập niên đăng hoả
mới đậu được tú tài, chứ đầu thai lên làm ông Tú thế nào được? Cũng như
ngài chẳng hạn, trước phải đi lính, rồi lên chú bếp, chú cai, thầy đội, mãi
mãi mới bò lên được chức lãnh binh chứ.
- Vẫn biết thế. Tôi nói đầu thai lên làm ông Tú cho câu chuyện dễ hiểu
đó thôi. Vua Diêm bảo: "Cho nó đỗ tú tài, lấy vợ con quan, và vợ đẻ thực
nhiều con". Quả thực anh kia sau chỉ đỗ tú tài không được bổ ra làm quan,
rồi sau nằm co chết đói, vì vợ là con quan sung sướng quen thân chẳng biết
làm gì để nuôi anh chàng dài lưng tốn vải, ăn no lại nằm.
Cụ cử Đại sau một hớp rượu và một tiếng khà. vuốt râu đáp lại:
- Thua quan lãnh, cứ gì ông tú, thời nay thì đến ông nghè, ông cống cũng
nằm co.
Rồi cụ ngâm nga bài thơ.
Nào có ra gì cái chữ nho.
Ông Nghè, ông cống cũng nằm co.
Ông tú Viêm gặp dịp trả thù, đọc tiếp luôn:
Sao bằng vô học đi đăng lính,
Có phải ngày nay đã quản cơ.
Ông vỗ đùi cười, ngâm lại cả bốn câu.
Ông lãnh đỏ mặt tía tai, lẩm bẩm:
- Quân xỏ lá!
